Lista odmian jabłoni
lista w projekcie Wikimedia / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Lista odmian jabłoni?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Lista odmian jabłoni – odmiany uprawne jabłoni zaliczane do gatunku zbiorowego – jabłoń domowa (Malus domestica Borkh.). Powstawały od kilku tysięcy lat w wyniku wielokrotnego krzyżowania z wykorzystaniem różnych gatunków z Europy południowo-wschodniej i Azji południowo-zachodniej[1]. Tak długa historia działalności hodowlanej sprawia, że precyzyjne ustalenie pochodzenia gatunku jest bardzo trudne.
Niektóre źródła istotną rolę przypisują zwłaszcza dwóm gatunkom: jabłoni niskiej (M. pumila Mill.) i jabłoni dzikiej (M. sylvestris (L.) Mill.)[2][3][4][5]. Inne: jabłoni wschodniej (M. orientalis Uglitzk.), jabłoni Sieversa (M. sieversii M. Roem.) i M. praecox (Pall.) Borkh. oraz w pewnym tylko stopniu jabłoni dzikiej (M. sylvestris)[1]. Jabłoń Sieviersa uznawano za główne źródło genomu współczesnych odmian bazując na morfologii, badaniach molekularnych oraz dowodach historycznych. Jednak badania genetyczne dowodzą, że odmiany uprawne są najbliżej spokrewnione z jabłonią dziką, co jest efektem długotrwałej hodowli mieszańców z tym gatunkiem i pierwotnych odmian bazujących na środkowoazjatyckiej jabłoni Sieversa[6]. Potwierdzono też obecność genów jabłoni jagodowej (M. baccata Borkh.). Ci sami autorzy dowodzą, że sekwencja nukleotydów w DNA pozwala uznać M. sieversii i M. domestica za taksony posiadające wspólną pulę genową, identyfikowalną z M. pumila[6].
Najstarsze informacje o wielkoowocowych odmianach pochodzą z wykopalisk w Turcji w Chatal Huyak datowanych na 4500 lat p.n.e.[2] W Odysei (1200 lat p.n.e.) Homer opisując sad Odyseusza na wyspie Itaka wspomina o 10 odmianach jabłoni. Obecnie w uprawie na świecie jest ponad 10 tysięcy odmian uprawnych jabłoni[3].
Według danych FAO w 2012 roku na świecie wyprodukowano ponad 76,3 mln ton jabłek, na powierzchni 4,8 mln ha, co daje 13-procentowy udział w produkcji wszystkich owoców. Najwięcej owoców wyprodukowano w Azji (49 mln ton) i w Europie (15 mln ton), natomiast spośród krajów w Chinach (37 mln ton) i w Stanach Zjednoczonych (4,1 mln ton)[7].