Kryza (ubiór)
okrągły, marszczony lub plisowany kołnierz / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Kryza (ubiór)?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Kryza, kreza[1][2][3], kaplerz[1], kryzka, kruszka, krużka, fryga, fryza[2] – okrągły, marszczony lub plisowany kołnierz, noszony w Europie Zachodniej, Środkowej i Północnej od połowy XVI wieku do połowy XVII wieku. Wykonywana z cienkiej tkaniny, zazwyczaj obszytej koronką. Pod koniec XVI wieku na popularności zyskiwały kryzy uszyte wyłącznie z koronki[4]. Do usztywnienia używano krochmalu lub drucianego stelaża[3].
Mogły przyjmować duże rozmiary, o średnicy zbliżonej do średnicy damskiej sukni. Niekiedy były również upinane do góry, za uszami, tworząc kształt ściętego stożka[5].
Kryza była symbolem statusu i bogactwa. Osoba ją nosząca wysyłała jasny sygnał, że nie musi wykonywać żadnej pracy fizycznej, co świadczyło o jej przynależności do wyższych warstw społecznych. Wpływ na postrzeganie tego elementu ubioru miał również fakt, że wymusza on wyprostowaną, postawę z wysoko podniesionym podbródkiem, co kojarzyło się z dumą i elegancją. Również wysoka cena koronek czyniła ten typ kołnierza produktem luksusowym[4].