Język galijski
martwy język z rodziny celtyckiej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Język galijski?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Język galijski – zespół wymarłych dialektów celtyckich, używanych od VI wieku p.n.e. najdalej do V wieku n.e. na terenie współczesnej Francji, Szwajcarii i północnych Włoch. Wedle dzisiejszego stanu wiedzy jest to najlepiej poznany z kontynentalnych języków celtyckich. Galijski jest poświadczony bezpośrednio przez ponad 800 inskrypcji z różnych epok (gallogreckie, galloetruskie, gallołacińskie) i znaczny zbiór danych onomastycznych (zarówno antroponimicznych, jak i toponimicznych), a pośrednio przez zapożyczenia w językach romańskich (głównie we francuskim i oksytańskim), glosy i wzmianki u autorów rzymskich. Po podboju Galii przez Rzymian galijski stopniowo tracił na znaczeniu, wywierając jednak pewien wpływ na lokalne warianty łaciny i stając się tym samym substratem językowym dla francuszczyzny.
Obszar |
dzisiejsza Francja, Szwajcaria i Włochy | ||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
język wymarły | ||
Pismo/alfabet | |||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | różne kody:
| ||
IETF | cel-gaulish | ||
Glottolog | tran1289 | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Galijski był językiem fleksyjnym o dosyć swobodnym szyku wyrazów w zdaniu. Większość tekstów galijskich jest krótka; są to często jednozdaniowe dedykacje, epitafia czy podpisy. Dłuższe inskrypcje mają charakter religijno-magiczny – do najważniejszych należy lunisolarny kalendarz z Coligny oraz tabliczki złorzeczące odnalezione w L’Hospitalet-du-Larzac i Chamalières. Ubogość materiału źródłowego nie pozwala na pełne zbadanie historii języka ani kompletną rekonstrukcję gramatyki, a tłumaczenie z niego opiera się w dużej mierze na wykorzystaniu językoznawczej metody porównawczej. Stosunkowo niewiele inskrypcji w tym i innych językach kontynentalnych utrudnia także badanie ich wzajemnych relacji, jak również stosunku do nadal używanych języków wyspiarskich i tym samym ustalenie drzewa językowego dla grupy celtyckiej.
Wyginięcie języka wiąże się z postępującą romanizacją populacji galijskojęzycznej.