ਐਂਡ੍ਰਿਊ ਕਾਰਨੇਗੀ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਐਂਡ੍ਰਿਊ ਕਾਰਨੇਗੀ (ਨਵੰਬਰ 25, 1835 ਤੋਂ 11 ਅਗਸਤ, 1919) ਇੱਕ ਸਕੌਟਿਸ਼-ਅਮਰੀਕੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਸਨ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰਨੇਗੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਟੀਲ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਰਿਹਾ ਹੈ[2]। ਉਹ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ ਅਤੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪਿਛਲੇ 18 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਲਗਭਗ 350 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।
ਐਂਡ੍ਰਿਊ ਕਾਰਨੇਗੀ | |
---|---|
ਜਨਮ | (1835-11-25)ਨਵੰਬਰ 25, 1835 ਡਨਫਰਮਲਾਈਨ, ਫਾਈਫ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ |
ਮੌਤ | ਅਗਸਤ 11, 1919(1919-08-11) (ਉਮਰ 83) ਲੈਨੋਕਸ, ਮੈਸਾਚੂਸੇਟਸ, ਅਮਰੀਕਾ |
ਪੇਸ਼ਾ | ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਲੋਕ ਭਲਾਈ |
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ |
|
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਲ | ਰਿਪਬਲਿਕਨ[1] |
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ |
ਲੁਈਸ ਵਾਈਟਫੀਲਡ ਕਾਰਨੇਗੀ
(ਵਿ. 1887) |
ਬੱਚੇ | ਮਾਰਗ੍ਰੇਟ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮਿਲਰ |
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ | ਵਿਲੀਅਮ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮਾਰਗ੍ਰੇਟ ਮੋਰੀਸਨ ਕਾਰਨੇਗੀ |
ਦਸਤਖ਼ਤ | |
ਕਾਰਨੇਗੀ ਦਾ ਜਨਮ ਡੌਨਫਰਮਿਨ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 1848 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਾਰਨੇਗੀ ਨੇ ਇੱਕ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ 1860 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰੇਲਮਾਰਗਾਂ, ਪੁਲਾਂ, ਅਤੇ ਤੇਲ ਡੇਰਿਕਸ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅੱਗੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਲਸਮੈਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਧਨ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਪੈਸਾ ਉਠਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਸਟੀਲ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸਨੇ 1901 ਵਿੱਚ ਜੇ ਪੀ ਮੌਰਗਨ 480 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਦਿੱਤੀ। ਕਾਰਨੇਗੀ ਸਟੀਲ ਕੰਪਨੀ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਯੂ. ਐੱਸ. ਸਟੀਲ ਕੰਪਨੀ ਬਣ ਗਈ। ਕਾਰਨੇਗੀ ਸਟੀਲ ਕੰਪਨੀ ਵੇਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ‘’’ਜੌਨ ਡੀ. ਰੌਕਫੈਲਰ’’’ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਅਮਰੀਕੀ ਬਣ ਗਿਆ।[3]
ਕਾਰਨੇਗੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਪਰਉਪਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਸਥਾਨਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ, ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੋਂ ਕਮਾਏ ਧਨ ਨਾਲ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਕਾਰਨੇਗੀ ਹਾਲ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੈਲਸ ਬਣਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡਾਉਮੈਂਟ ਫਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ, ਕਾਰਨੇਗੀ ਇੰਸਟੀਟਿਓੂਸ਼ਨ ਫਾਰ ਸਾਇੰਸ, ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲੋਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਕਾਰਨੇਗੀ ਟਰੱਸਟ ਫਾਰ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਜ਼ ਆਫ ਸਕਾਟਲੈਂਡ, ਕਾਰਨੇਗੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਹੀਰੋ ਫੰਡ ਆਦਿ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।