आर्मेनिया
From Wikipedia, the free encyclopedia
आर्मेनिया युरोपया दक्षिणी काउकस क्षेत्रय् लाःगु छगू देय् ख। थ्व देय्या राजधानी येरेवन ख। १९९० स्वया न्ह्यः थ्व सोभियत संघया छगू राज्यया रुपय् दयाच्वन। सोभियत संघय् जनक्रान्ति व राज्यतेसं स्वतन्त्रताया संघर्ष यायेधुंका आर्मेनियायात २३ अगस्ट १९९०य् स्वतन्त्र जुवन तर थुकिया पलिस्थाया घोषणा २१ सेप्टेम्बर, १९९१य् जुवन व थुकिया स्वतन्त्रतायात अन्तर्राष्ट्रीय मान्यता २५ डिसेम्बरय् दत। थ्व देय्या सीमा टर्की, ज्योर्जिया, अजरबैजान व इराननाप दु। थ्व देय्या ९७.९ प्रतिशत जनसंख्या आर्मेनियामि जातीय समुदाय दु धाःसा १.३% यजिदी, ०.५% रूसी व मेमेगु अल्पसंख्यक दु। आर्मेनिया प्राचीन ऐतिहासिक सांस्कृतिक धरोहर दूगु देय् ख। आर्मेनियाया जुजुं ४गु शताब्दीइ इसाई धर्म ग्रहण यात। थ्व कथं आर्मेनिया राज्य ख्रिस्टी धर्म ग्रहण याइगु न्हापांगु देय् ख।[6] थ्व देय्य् आर्मेनियामि एपोस्टलिक चर्च दक्ले तःधंगु धार्मिक मार्ग ख।[7] थ्व नापं थन ख्रिस्टी, मुस्मां व मेमेगु सम्प्रदायया चिधंगु समुदाय दु। आर्मेनिया (हयास्तान)या अर्मेनियामि भाषाय् अर्थ हैकया जमीन ख। हैक बाइबल कथं नोहाया वंशज ख।
| |||||
म्ये: मेर हैयर्निक ("झिगु अबुदेय्") | |||||
राजधानी | येरेवान 40°16′N 44°34′E | ||||
तधंगु सहर | येरेवान | ||||
औपचारिक भाय | आर्मेनियन[1] | ||||
सरकार | राष्ट्रपति शाषित गणराज्य[2] | ||||
- राष्ट्रपति | सर्ज सर्गश्यान | ||||
- प्रधानमंत्री | टिगरान सर्गश्यान | ||||
स्वतन्त्रता | सोभियत संघं | ||||
- घोषणा | २३ अगस्ट १९९० | ||||
- पलिस्था | २१ सेप्टेम्बर १९९१ | ||||
क्षेत्रफल | |||||
- फुकं | २९,८०० किमि² (१३९गु 1) | ||||
(११,५०६ वर्ग माइल) | |||||
- लयागु प्रतिशत (%) | ४.९१ | ||||
जनसंख्या | |||||
- २००८ एस्टिमेटेड | ३,२३१,९००[3] (१३३गु) | ||||
- १९८९ [4] सेन्सस् | ३,२८८,००० | ||||
- जनघनत्व | १०१/किमि² (७४गु) (२५९/वर्ग माइल) | ||||
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) | २००५ एस्टिमेट | ||||
- फुकं | $13,650,000,000 [5] (११८गु) | ||||
- प्रति छ्यं | $४,६०० [5] (११९गु) | ||||
मुद्रा | द्राम (AMD ) | ||||
ई क्षेत्र | UTC (UTC+४) | ||||
- वर्खा (DST) | DST (UTC+५) | ||||
इन्टरनेट TLD | .am | ||||
कलिंग कोड | ++३७४ | ||||
१ नागोर्नो-काराबाख क्षेत्र मला। |
आर्मेनियाया कुल क्षेत्रफल २९,८०० कि.मी² (११,५०६ वर्ग मील) दु गुकिलि ४.७१% जलीय क्षेत्र दु। जुलाई २००८या जनसंख्या प्रक्षेपन कथं थ्व देय्या जनसंख्या ३,२३१,९०० दु व वर्ग किमी घनत्व १०१ मनु दु। थनया जनसंख्याया १०.६% भाग अन्तर्राष्ट्रीय गरीबी रेखा (अमेरिकी डलर १.२५ प्रतिदिन स्वया म्हो आम्दानी याइपिं) स्वया क्वे ला।[8] आर्मेनिया ४० स्वया अधिक अन्तर्राष्ट्रीय संगठनतेगु सदस्य ख। थ्व देय् संयुक्त राष्ट्र, युरोपेली परिषद, एशिया विकास बैंक, स्वतन्त्र राष्ट्रतेगु कमनवेल्थ, विश्व व्यापार संगठन व गुट निरपेक्ष संगठन आदि संघतेगु सदस्य ख।
इतिहासय् आर्मेनियाया क्षेत्रफल यक्व हिलावःगु दु। वर्तमान आर्मेनिया थःगु पुलांगु आकार स्वया चिधं । ८० ई.पू.य् आर्मेनिया राजतन्त्रया अन्तर्गतय् वर्तमान टर्कीया छुं भू-भाग, सीरिया, लेबानन, इरान, इराक, अजरबैजान व वर्तमान आर्मेनियाया भू-भाग सम्मिलित दु। १९२० निसें १९९१ तक्क आर्मेनिया छगू साम्यवादी देय् जुयाच्वन। थ्व सोभियत संघया छगू सदस्य राज्य जुयाच्वन। वर्तमानय् आर्मेनियाया टर्की व अजरबैजाननाप सीमा संघर्ष जुयाच्वंगु दु । नागोर्नो-काराबाखया आधिपत्ययात कया १९९२य् आर्मेनिया व अजरबैजान दथुइ ल्वापु जुल। थ्व ल्वापु १९९४य् क्वचाल। वर्तमानय् थ्व थासय् आर्मेनियाया अधिकार दु तर अजरबैजानं आ नं थ्व थासय् थःगु अधिकार दूगु धापू तयाच्वंगु दु ।