भारतमा निर्वाचन
From Wikipedia, the free encyclopedia
भारतको संविधान परिभाषित संसदीय प्रणाली छ, जसमा केन्द्र सरकार र राज्यहरू बिच शक्ति वितरण गरिएको छ। भारतको लोकतन्त्र विश्वको सबैभन्दा ठुलो लोकतन्त्र हो।[1]
भारतका राष्ट्रपति देशको औपचारिक राज्य प्रमुख र भारतका सबै रक्षा बलहरू लागि सर्वोच्च कमान्डर-इन-चिफ हुन्। यद्यपि, यो भारतको प्रधानमन्त्री हो, जो लोकसभा (संसद तल्लो सदन) को राष्ट्रिय निर्वाचनमा बहुमत भएको पार्टी वा राजनीतिक गठबन्धन नेता हो। प्रधानमन्त्री भारत सरकार विधायी शाखाका नेता हुन्। प्रधानमन्त्री भारतका राष्ट्रपतिको मुख्य सल्लाहकार र केन्द्रीय मन्त्री परिषद प्रमुख हुन्।
भारत क्षेत्रीय रूपमा राज्यहरू (र केन्द्र शासित प्रदेशहरू) मा विभाजित छ र प्रत्येक राज्यमा राज्यको प्रमुख हुने राज्यपाल हुन्छन्, तर कार्यकारी अधिकार मुख्यमन्त्री रहन्छ जो क्षेत्रीय निर्वाचनमा बहुमत प्राप्त गरेको पार्टी वा राजनीतिक गठबन्धनको नेता हो अन्यथा राज्य विधानसभा निर्वाचन भनेर चिनिन्छ जसले त्यस राज्यमा कार्यकारी शक्तिहरू प्रयोग गर्दछ। सम्बन्धित राज्यका मुख्यमन्त्रीसँग राज्यभित्र कार्यकारी अधिकारहरू हुन्छन् र राज्य र केन्द्र दुवैको ध्यान आवश्यक पर्ने मामिलाहरूमा भारतका प्रधानमन्त्री वा उनीहरूका मन्त्रीहरूसँग संयुक्त रूपमा काम गर्छन्। केही केन्द्र शासित प्रदेशहरूले पनि विधानसभा चयन गर्छन् र क्षेत्रीय सरकार हुन्छन् र अन्य (मुख्यतया साना केन्द्र शासित प्रदेशहरू) भारतका राष्ट्रपतिद्वारा नियुक्त प्रशासक/लेफ्टिनेन्ट गभर्नर शासित हुन्छन्।