ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်
နေမှ ၇ ခုမြောက်ဂြိုဟ် / From Wikipedia, the free encyclopedia
ယူရေးနပ်စ် (အင်္ဂလိပ်: Uranus)သည် နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းတွင် နေမှစ၍ ၇ ခုမြောက် ဂြိုဟ်ဖြစ်သည်။ ယူရေးနပ်စ်သည် ဧရာမဓာတ်ငွေ့အစိုင်အခဲ(gas giant) ကြီးတစ်ခုဖြစ်ပြီး နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းတွင် တတိယမြောက်အကြီးဆုံးဂြိုဟ်ဖြစ်သည်။ ယူရေးနပ်စ်သည် ရေခဲများ၊ ဓာတ်ငွေ့များ နှင့် သံရည်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ လေထုထဲတွင် ဟိုက်ဒရိုဂျင်၊ ဟီလီယမ်နှင့် မီသိန်းဓာတ်ငွေ့တို့ပါဝင်သည်။ ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်ပေါ်ရှိ အပူချိန်မှာ အနှုတ် ၁၉၇ ဒီဂရီ ဆဲလ်စီးယပ် သို့ ၇၉ ကယ်လ်ဗင် ဖြစ်သည်။ ဂြိုဟ်ရံလပေါင်း ၂၇ စင်း ရှိပြီး[15] အကြီးဆုံးလ ၅ စင်းမှာ မီရန်ဒါ(Miranda)၊ အေရီယယ်(Ariel)၊ အမ်ဘရီယယ်(Umbriel)၊ တိုက်တေးနီးယား(Titania) နှင့် အော်ဘီယွန် (Oberon) တို့ဖြစ်သည်။ ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်သည် သူ၏ ဝင်ရိုးပေါ်တွင် အလွန်ပင်တိမ်းစောင်းနေသဖြင့် ဒေါင်လိုက်လည်ပတ်နေသည့်ပမာပင် ဖြစ်သည်။ ယူရေးနပ်စ်သည် နေကိုတစ်ပတ်ပတ်နိုင်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ၏နှစ်နှင့်တွက်လျှင် ၈၄ နှစ်မျှကြာပြီး ဝင်ရိုးပေါ်တွင် တစ်ပတ်ပတ်ရန် ၁၇ နာရီ ၁၄ မိနစ်မျှသာ ကြာသည်။ ထို့ကြောင့် ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်၏ တစ်နှစ်တွင် ၄၂၀၀၀ ရက်မျှရှိသည်ဟု တွက်ချက်ရနိုင်သည်။ ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်နှင့် နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်တို့ကြားရှိ အကွာအဝေးမှာ ၁.၆ ဘီလီယံ ကီလိုမီတာဖြစ်သည်။ ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်ကို ၁၇၈၁ ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်တွင် ခါးပတ် (ring) ပေါင်း ၁၁ ခုရှိသော်လည်း ကမ္ဘာမှမြင်နိုင်ရန် ခဲယဉ်းသည်။
၁၉၈၆ ဗွိုင်ယေဂျာ ၂ မှ ယူရေးနစ်ပ်အား ရိုက်ကူးထားပုံ | |||||||||||||
ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူ | ဝီလီယံ ဟာရှယ် | ||||||||||||
ရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် ရက်စွဲ | ၁၃ မတ် ၁၇၈၁ | ||||||||||||
အသံထွက် | /ˈjʊərənəs/ ( နားဆင်) or /jʊˈreɪnəs/ ( နားဆင်)[1][2] | ||||||||||||
ပါဝင်အရာဝတ္ထုများ | Uranian | ||||||||||||
ပတ်လမ်း ဂုဏ်အင်များ[3][မှတ်စု 1] | |||||||||||||
Epoch J2000 | |||||||||||||
အဝေးဆုံးပတ်လမ်း | 7012300841317977700♠20.11 AU (7012300800000000000♠3,008 Gm) | ||||||||||||
အနီးဆုံးပတ်လမ်း | 7012274212896993099♠18.33 AU (7012274200000000000♠2,742 Gm) | ||||||||||||
ဆီမီး မေဂျာ ဝင်ရိုး | 7012287503171826088♠19.2184 AU (7012287504000000000♠2,875.04 Gm) | ||||||||||||
ပတ်လမ်း ဗဟိုကျမှု | 6998463810000000000♠0.046381 | ||||||||||||
ပတ်လမ်း ကာလ | |||||||||||||
ပတ်လမ်း ကာလ | 369.66 days[6] | ||||||||||||
ပျမ်းမျှ ပတ်နှုန်း | 6.80 km/s[6] | ||||||||||||
ပျမ်းမျှ မူမမှန်မှု | 7000248253189342721♠142.238600° | ||||||||||||
ပတ်လမ်း တိမ်းစောင်းမှု | 6998134913951179161♠0.773° to ecliptic 6.48° နေ၏ အီကွေတာသို့ 1.02° to invariable plane[7] | ||||||||||||
Longitude of ascending node | 7000129164836623092♠74.006° | ||||||||||||
Argument of perihelion | 7000169294942532115♠96.998857° | ||||||||||||
သိရသည့် ဂြိုဟ်ရံလများ | ၂၇ | ||||||||||||
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်အင်များ | |||||||||||||
ပျမ်းမျှ အချင်းဝက် | 7007253620000000000♠25,362±7 km[8][မှတ်စု 2] | ||||||||||||
အီကွေတာ အချင်းဝက် | 7007255590000000000♠25,559±4 km 4.007 Earths[8][မှတ်စု 2] | ||||||||||||
ဝင်ရိုးစွန်း အချင်းဝက် | 7007249730000000000♠24,973±20 km 3.929 Earths[8][မှတ်စု 2] | ||||||||||||
ပြားချပ်မှု | 6998229000000000000♠0.0229±0.0008[မှတ်စု 3] | ||||||||||||
စက်ဝန်းမျဉ်း | 7008159354100000000♠159,354.1 km[4] | ||||||||||||
မျက်နှာပြင် ဧရိယာ | 7015811560000000000♠8.1156×109 km2[4][မှတ်စု 2] 15.91 Earths | ||||||||||||
ထုထည် | 7022683300000000000♠6.833×1013 km3[6][မှတ်စု 2] 63.086 Earths | ||||||||||||
ဒြပ်ထု | 7025868100000000000♠(8.6810±0.0013)×1025 kg 14.536 Earths[9] GM=7006579393900000000♠5,793,939±13 km3/s2 | ||||||||||||
ပျမ်းမျှ သိပ်သည်းဆ | 7003127000000000000♠1.27 g/cm3[6][မှတ်စု 2] | ||||||||||||
မျက်နှာပြင် ဒြပ်ဆွဲအား | 7000869000000000000♠8.69 m/s2[6][မှတ်စု 2] 0.886 g | ||||||||||||
လွတ်မြောက်အလျင် | 21.3 km/s[6][မှတ်စု 2] | ||||||||||||
ဘေးဘက် လှည့်ပတ်ကာလ | 7004620637120000000♠0.71833 d 17 h 14 min 24 s[8] | ||||||||||||
အီကွေတာ လည်ပတ်မှု အလျင် | 2.59 km/s 9,320 km/h | ||||||||||||
ဝင်ရိုးတိမ်းစောင်းမှု | 97.77° (to orbit)[6] | ||||||||||||
မြောက်ဝင်ရိုးစွန်း ညာဘက် နိမ့်ဆင်းမှု | 17° 9′ 15″ 257.311°[8] | ||||||||||||
မြောက်ဝင်ရိုးစွန်း တိမ်းစောင်းမှု | −15.175°[8] | ||||||||||||
Albedo | 0.300 (Bond) 0.51 (geom.)[6] | ||||||||||||
| |||||||||||||
မြင်သာသော ပမာဏ | 5.9[12] to 5.32[6] | ||||||||||||
ထောင့်ဖြတ်အချင်း | 3.3″ to 4.1″[6] | ||||||||||||
လေထု[11][13][14][မှတ်စု 4] | |||||||||||||
အမြင့် | 27.7 km[6] | ||||||||||||
လေထု၌ ဓာတုပါဝင်နှုန်း | (Below 1.3 bar) Gases:
ရေခဲ:
| ||||||||||||