ဆင်ဖြူရှင်မင်း
ကုန်းဘောင်ဘုရင် / From Wikipedia, the free encyclopedia
ဆင်ဖြူရှင်မင်းတရား ( မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁ဝ၉၈-၁၁၃၈) သည် မြန်မာဘုရင့်နိုင်ငံတော် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်တွင် တတိယမြောက်မင်းဖြစ်၍ အလောင်းမင်းတရားကြီး ဦးအောင်ဇေယျ၏ ဒုတိယသားတော်ဖြစ်လေသည်။ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁ဝ၉၈ ခုနှစ်၊ ဝါခေါင်လဆန်း ၁၃ ရက်၊ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ဖွားမြင်တော်မူ၏။ ငယ်မည်မှာ မောင်ရွဖြစ်၍၊ မြေဒူးမင်းဟုလည်းတွင်သည်။ တနင်္ဂနွေမင်း ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။
ဆင်ဖြူရှင်မင်းတရား | |||||
---|---|---|---|---|---|
မြန်မာ့ဘုရင်ဧကရာဇ်မင်း မြေဒူးမင်းသား | |||||
နန်းသက် | ၂၈ နိုဝင်ဘာလ ၁၇၆၃ – ၁၀ ဇွန်လ ၁၇၇၆[1] | ||||
နန်းတက်ချိန် | ၁၆ မေ ၁၇၆၄ | ||||
ရှေ့မင်းဆက် | နောင်တော်ကြီးမင်း | ||||
Successor | စဉ့်ကူးမင်း ဖောင်းကားစားမောင်မောင် | ||||
မွေးဖွား | မောင်ရွ (1736-09-12)၁၂ စက်တင်ဘာ၊ ၁၇၃၆ မုဆိုးဘို | ||||
ကွယ်လွန် | ၁၀ ဇွန်၊ ၁၇၇၆(1776-06-10) (အသက် ၃၉) အင်းဝ | ||||
ထာဝရ အိပ်စက်ရာ နေရာ | အင်းဝ | ||||
အိမ်ထောင်ဖက် | မယ်လှ မိဖုရား ၁၅ ဦး | ||||
သားသမီးများ | သားတော် ၂၀၊ သမီးတော် ၂၀ | ||||
| |||||
စံအိမ် | ကုန်းဘောင်မင်းဆက် ကုန်းဘောင်အင်ပါယာ | ||||
ခမည်းတော် | အလောင်းဘုရား | ||||
မယ်တော် | ခင်ယွန်းစံ | ||||
ကိုးကွယ်မှု | ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ |
နောင်အခါ ဆင်ဖြူကျွန်းမြို့မှ ဆင်ဖြူတော်ရရှိသဖြင့် ဆင်ဖြူရှင်ဘွဲ့ ကိုခံယူသည်။ ဆင်ဖြူရှင်မင်းဟူသော ဘွဲ့အမည်ဖြင့်သာ နိုင်ငံသမိုင်းတွင် ထင်ရှား၏။ သို့သော် ဘွဲ့တံဆိပ်နာမံတော်ကား သီရိပဝရသုဓမ္မမဟာရာဇာဇီန္ဒာဓိပတိတည်း။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၅ ခုနှစ်(ခရစ်နှစ် ၁၇၆၃ ခုနှစ်)၌ အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ ပထမသားတော် နောင်တော်ကြီးမင်းလွန်သဖြင့် ဒုတိယသားတော် မြေဒူးမင်းသား ထီးနန်းဆက်ခံသည်။ ပထမတွင် ရွှေဘို၌ နှစ်နှစ်မျှ စံနေတော်မူပြီးနောက် အင်းဝ၌ မြို့နန်းအသစ်တည်ထောင် ပြောင်းရွေ့စံတော်မူသည်။ အင်းဝမြို့ကို ရွေးချယ်ခြင်းမှာ အောင်မြေအဖြစ် ယုံကြည်သောကြောင့် တစ်ကြောင်း၊ ရွှေဘိုမြို့သည် ကုန်းခေါင်ခေါင်တွင် တည်ရှိသဖြင့် ကူးသန်းသွားလာမှု မလွယ်ကူဘဲ၊ အင်းဝမြို့ကား လယ်တွင်းကိုးခရိုင်ဖြစ်သော ကျောက်ဆည်နယ်နှင့် အဆက်အသွယ်လွယ်ကူနီးစပ်ခြင်း၊ ဧရာဝတီနှင့် မြစ်ငယ်မြစ်ဆုံရာတွင် တည်ရှိသဖြင့် ရေလမ်းခရီးအားဖြင့် အသွားအလာ လွယ်ကူခြင်းတို့ကြောင့်တစ်ကြောင်း ဖြစ်ဟန်တူပေသည်။ ဖခမည်းတော်အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ "ငါ၏သားတော်များသည် ကြီးစဉ်ငယ်လိုက် (အစဉ်အလိုက်) ထီးနန်းသိမ်းပိုက်စိုးစံကြရမည်။" ဟူသော မိန့်မှာချက်ရှိသော်လည်း နောင်တော်ကြီးနတ်ရွာစံပြီးနောက် ဆင်ဖြူရှင်နန်းတက်လာသောအခါ ညီတော်အမြင့်မင်းသားကို အိမ်ရှေ့အရာ၌ထားရမည်ဖြစ်သော်လည်း လျစ်လျူရှုကာ သားတော် စဉ့်ကူးမင်းကိုသာ အိမ်ရှေ့မင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့သည်။ သားတော်ကိုသာ နန်းတက်စေခဲ့သည်။ ယေဘုယျကြည့်လျှင် ဖခင်၏စကားကို ပယ်ရှားခဲ့သည်ဟု နားလည်နိုင်သော်လည်း များစွာသော ရှေးမြန်မာဘုရင်မင်းမြတ်တို့နတ်ရွာစံလျှင် သားတော်တစ်ဦးဦးကိုသာလျှင် အိမ်ရှေ့မင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ထီးနန်းကိုလည်း ဆက်ခံစေခဲ့သော အစဉ်အလာကို နမူနာယူပြီး ဆင်ဖြူရှင်မင်းလည်း ညီတော်အမြင့်မင်းကို ထီးနန်းမလွှဲအပ်ပဲ သားတော်ကိုသာ ထီးနန်းဆက်ခံစေသည်ဟု ပညာရှင်တချို့က သုံးသပ်ခဲ့သည်။ [2]
ဆင်ဖြူရှင်မင်းသည် ခမည်းတော်လက်ထက် မင်းသားဘဝကပင် စစ်ပွဲများတွင် ပါဝင်တိုက်ခိုက်လာခဲ့သူ ဖြစ်သည့် အလျောက် စစ်ရေးတွင် စိတ်ဝင်စားဟန်ရှိ၏။ ဆင်ဖြူရှင်မင်း လက်ထက်တွင် မြန်မာသမိုင်း၌ ထူးခြားသော စစ်ပွဲများကို တွေ့ရသည်။ ဆင်ဖြူရှင်မင်းနန်းတက်၍ မကြာမီပင် ဇင်းမယ်ကို အောင်တော်မူ၏။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၆ ခုနှစ်တွင် မဏိပူရကသည်းပြည်သို့ ကိုယ်တော်တိုင် ချီတက်တိုက်ခိုက်ရာ အောင်မြင်လေသည်။ မဏိပူရကသည်းပြည်မှ သုံ့ပန်းများ သိမ်းရုံးခေါ်ဆောင်ခဲ့၏။ ယင်းသို့ မဏိပူရကသည်းများအား ခေါ်ဆောင်လာခဲ့ခြင်းမှာ ဆင်ဖြူရှင်မင်း၏ မြို့တော်သစ် အင်းဝမြို့တွင် လူနေအိမ်ခြေ တိုးပွားရန်ဆန္ဒရှိ၍ ခေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုလေသည်။