Artelharie
From Wikipedia, the free encyclopedia
La artilharie ye ua de las armas de las fuorças armadas, sendo aqueilha que porduç fuogos potentes i perfundos. L'artilharie ye, por eiceléncia, l strumiento de fuorça qu'ourigina eifeitos morales i materiales que ban de la neutralizaçon a la çtruiçon. Para esso, amprega armamiento pesado capaç de çparar projéteis de grande poder çtrutibo. Cumo arma ourganizada dun eisército, l'artilharie agrupa l sou armamiento pesado, custitui un quadro de pessonal specializado na ouparaçon daquele armamiento, cungrega las ounidades melitares ourganizadas pa l cumbate cun armamiento pesado i assegura la logística de todos estes eilemientos.
Para alhá d'arma, l'artilharie tamien custitui ua ciéncia que studa l zambolbimiento i l'aplicaçon de l'armamiento pesado i de ls sous projéteis.
Genericamente, las armas de projeçon de fuogo de tubo de l'artilharie son zeignadas "bocas de fuogo". Ocasionalmente, tamien son referidas cumo "peças d'artilharie" ó "canhones", mas giralmente estes dous tenermos son outelizados para zeignáren solo las bocas de fuogo que fázen tiro tenso. Por sue beç, las bocas de fuogo subdebiden-se an trés tipos percipales: de tiro tenso ("peças" ó "canhones"), de tiro curbo ("oubuss" ó "oubuseiros") i de tiro bertical ("morteiros"). Hoije an die, para alhá de las tradecionales bocas de fuogo, l'artilharie anclui outros tipos d'armamientos cumo ls mísseis i ls foguetes.
Ls melitars d'artilharie son genericamente zeignados "artilheiros". Tradecionalmente, ls artilheiros terrestres debeden-se an serbentes (ouperadores de las bocas de fuogo) i cundutores (cundutores de ls beiclos que las çlocan). Por sue beç, ls artilheiros serbentes debeden-se an apuntadores (respunsables por apuntar la boca de fuogo), municiadores (respunsables por poner la muniçon na boca de fuogo) i remuniciadores (respunsables por retirar la muniçon de l paiol i a passar al municiador). Cunforme l tipo de boca de fuogo, inda puoden eisistir outros serbentes specializados cumo preditores, serbentes de l soquete, serbentes de la culatra, ajustadores, marcadores i ouserbadores. L cunjunto de ls artilheiros qu'oupírun ua boca de fuogo custitui la sue guarniçon. La boca de fuogo mais la respetiba guarniçon custitui ua ounidade de tiro. A ounidade tática eilementar de l'artilharie ye la baterie, comandada por un capitan i ancluindo normalmente seis ounidades de tiro.