Sudan
stat sovran fl-Afrika tal-Grigal / From Wikipedia, the free encyclopedia
Is-Sudan hu nazzjon fl-Afrika. Il-belt kapitali hi Khartoum, Dan il-pajjiż jaqsam fruntiera mal-Eġittu u l-Libja fit-Tramuntana, iċ-Ċad, ir-Repubblika Ċentru-Afrikana lejn il-Punent, is-Sudan t'Isfel mill-2011, min-Nofsinhar, l-Etjopja u l-Eritrea lejn il-Lvant. Sal-2011, meta r-reġjun tan-Nofsinhar tal-pajjiż tkisser (li jiffurmaw ir-Repubblika l-ġdida tas-Sudan t'Isfel) kien l-istat Afrikan li jaqsam fruntiera mal-akbar numru ta' pajjiżi (disgħa), inklużi l-Kenja, l-Uganda u r-Repubblika Demokratika tal-Kongo . Il-popolazzjoni tas-Sudan hija taħlita ta' Afrikani indiġeni b'ilsna materna Nilo-Saħarjana u dixxendenti ta' emigranti mill-peniżola Għarbija. Minħabba proċess ta' Arabizzazzjoni, komuni għall-bqija tad-dinja Musulmana, illum il-kultura Għarbija tippredomina fis-Sudan. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni tistqarr l-Islam. Ix-Xmara Nil taqsam il-pajjiż min-nofsinhar għat-tramuntana.
Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Iż-żona ta' l-anuqte attwali tal-Kamerun kienet pjuttost rilevanti eluf ta' snin ilu, li tifforma diversi renji, ftit ftit kienet se titlef l-importanza peress li l-ibliet ħdejn il-baċir tan-Nil kienu aktar prattiċi minħabba li kienet toffri irrigazzjoni, flora u fawna. L-Iżlam u l-kultura ppriedka fl-Eġittu bdew jiġu pprattikati minn tribujiet fis-Sudan, kienu jirvellaw fl-1898, jitilfu lill-Gvern Eġizzjan u Brittaniku u jiffurmaw condominium (territorju sovran kondiviż) bil-kwartieri ġenerali f'Juba iffurmat fid-19 ta' Ġunju tal-1899, Ksib ta' Self-government fit-22 ta' Ottubru1952 u saret indipendenti bħala r-Repubblika tas-Sudan fl-1 ta' Jannar mill-1956. Fiż-żmien tal-condominium kienet kolonja Brittanika de facto bħall-Eġittu imma s-Sudan kien sal-indipendenza tiegħu.
Fis-Sudan hemm ħafna monumenti u tempji, ġeneralment piramidi minn aktar minn 2,000 sena ilu, sa 5,000 sena. U s-Sudan huwa l-pajjiż bl-aktar piramidi fid-dinja, għalkemm dawn huma ġeneralment żgħar meta mqabbla ma 'dawk tal-Eġittu.
Total tal-fruntieri tas-Sudan: 6,819 km, pajjiżi tal-fruntiera (7): Repubblika Ċentru-Afrikana 174 km; Ċad 1,403 km; Eġittu 1,276 km; Eritrea 682 km; Etjopja 744 km; Libja 382 km; Is-Sudan t'Isfel 2,158 km, nota: Il-fruntiera bejn is-Sudan u s-Sudan t'Isfel tirrappreżenta l-allinjament tal-1 ta' Jannar 1956; allinjament finali pendenti negozjati u demarkazzjoni; status finali ta' sovranità tar-reġjun ta' Abyei sakemm isiru negozjati bejn is-Sudan u s-Sudan t'Isfel.