Repubblika Demokratika tal-Kongo
stat sovran fl-Afrika Ċentrali / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ir-Repubblika Demokratika tal-Kongo hija nazzjon fl-Afrika. Il-belt kapitali hi Kinshasa/Kinkhasa. Ir-Repubblika Demokratika tal-Kongo (RDK; bil-Franċiż, République démocratique du Congo; f'Kikongo, Repubilika ya Kongo Demokratika; bis-Swaħili, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo; fil-Lingala, Republiki ya Kɔ́ngɔ Demokratiki; fi Chiluba, Ditunga day Kongu; wa Mungalaata), magħrufa wkoll b'mod popolari bħala DR Kongo, Kongo Demokratiku, Kongo-Kinshasa16 jew Kongo tal-Lvant, u msejħa Zaire bejn l-1971 u l-1997, huwa wieħed mill-erbgħa u ħamsin pajjiż li jiffurmaw il-kontinent Afrikan. Il-belt kapitali u l-aktar popolata tagħha hija Kinshasa. Ir-Repubblika Demokratika tal-Kongo hija l-aktar pajjiż uffiċjalment popolat li jitkellem bil-Franċiż fid-dinja.
Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal-istandard tal-Wikipedija. B'mod partikolari, dan l-artiklu huwa nieqes minn referenzi għal sorsi esterni li jivverifikaw il-fatti u perspettivi dwar is-suġġett. Jekk jogħġbok għin biex ittejjeb dan l-artiklu skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Jinsabu fir-reġjun ekwatorjali tal-Afrika, dan il-pajjiż jinkludi parti kbira mill-baċin tax-Xmara Kongo, li jestendi għar-reġjun tal-lagi l-kbar. Huwa t-tieni l-akbar pajjiż fil-kontinent, wara l-Alġerija. Tmiss mar-Repubblika Ċentru-Afrikana u s-Sudan t'Isfel fit-tramuntana, l-Uganda, ir-Rwanda, il-Burundi, u t-Tanżanija fil-lvant, iż-Żambja u l-Angola fin-nofsinhar, u r-Repubblika tal-Kongo fil-punent. Għandu aċċess għall-baħar permezz ta' strixxa dejqa ta' 37 km ta' kosta, wara x-Xmara Kongo sal-Golf tal-Ginea. L-isem Kongo jsib l-oriġini tiegħu fl-indiġeni Bakongo, stabbiliti fuq ix-xtut tax-Xmara Nzadi jew Zaire, isem ġdid bil-Portugiż bħala x-Xmara Kongo.
Ir-RDK għandha storja rikka u varjata li tibda bl-ewwel immigranti Bantu li waslu fiż-żona, li se ssir l-epiċentru tal-akbar Renju tal-Kongo f'nofs is-seklu 15.
It-territorju kien mitlub mill-Assoċjazzjoni Afrikana Internazzjonali (proprjetà tar-Re Leopoldu II tal-Belġju) bħala l-Istat Ħieles tal-Kongo. Ir-re applika kolonizzazzjoni partikolarment brutali, li traġikament ħalliet bejn ħames u għaxar miljun raġel, nisa u tfal maqtula. Il-kolonja tal-Kongo Belġjan kellha tikseb l-indipendenza fl-1960, biex issir Zaire taħt il-patroċinju tad-dittatur Mobutu Sese Seko. Matul il-gvern ta' Sese Seko, il-pajjiż kien suġġett għal gvern awtoritarju, vjolenti u kleptokratiku, li ħarbat l-ekonomija tal-Kongo. Il-waqgħa ta' dawn tal-aħħar ikkawżat il-bidu ta' gwerra ċivili serja li kienet se tiġġarraf f’konflagrazzjoni kontinentali, li fiha intervjenew forzi armati minn aktar minn seba' pajjiżi, li ħallew bilanċ traġiku ta' aktar minn erba' miljun mejta. Ir-riżultat kien l-intervent tan-NU mal-forzi tagħha għaż-żamma tal-paċi organizzati fil-MONUC.
Bejn l-2003 u l-2007 il-pajjiż esperjenza kalma tensa, taħt it-tmexxija ta' gvern transitorju. Fl-aħħar tal-2006 kien hemm elezzjonijiet li fihom ġie elett president Joseph Kabila, li sa dak iż-żmien kien kellu l-funzjonijiet fuq bażi interim.
Huwa fuq il-lista ta 'pajjiżi megadiversi.
Ir-raba' pajjiż kontinentali bl-iqsar kosta fid-dinja hija r-Repubblika Demokratika tal-Kongo, li għandha 37 km ta' kosta, li tinsab bejn l-enklavi tagħha Cabinda u l-Angola. U d-DRK hija l-pajjiż bl-iqsar kosta fil-kontinent Afrikan.
Pajjiżi tal-fruntiera (9): Angola 2,646 km (li minnhom 225 km hija l-konfini tal-Provinċja ta' Cabinda mhux kontigwa tal-Angola); Burundi 236 km; Repubblika Ċentru-Afrikana 1,747 km; Repubblika tal-Kongo 1,775 km; Rwanda 221 km; Sudan t'Isfel 714 km; Tanżanija 479 km; Uganda 877 km; Żambja 2,332 km