Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fi Spanja
lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fi Spanja / From Wikipedia, the free encyclopedia
Is-Siti ta' Wirt Dinji tal-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) huma postijiet b'importanza kulturali jew naturali, kif deskritt fil-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji tal-UNESCO, li ġiet stabbilita fl-1972.[1] Il-wirt kulturali jikkonsisti minn monumenti (bħal xogħlijiet arkitettoniċi, skulturi monumentali, jew inċiżjonijiet), gruppi ta' binjiet, u siti (fosthom siti arkeoloġiċi). Il-wirt naturali jinkludi karatteristiċi naturali (li jikkonsistu minn formazzjonijiet fiżiċi u bijoloġiċi), ġeoloġiċi u fiżjografiċi (inkluż il-ħabitats ta' speċijiet mhedda ta' annimali u pjanti), u siti naturali li huma importanti mill-puntdivista tax-xjenza, tal-konservazzjoni jew tas-sbuħija naturali.[2] Spanja rratifikat il-Konvenzjoni fl-4 ta' Mejju 1982, u b'hekk is-siti indikattivi tagħha setgħu jitqiesu biex jiżdiedu mal-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.[3]
L-ewwel Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fi Spanja tniżżlu fil-lista fit-tmien sessjoni tal-Kumitat tal-Wirt Dinji, li saret f'Buenos Aires, l-Arġentina fl-1984. F'dik is-sessjoni ġew miżjuda ħames siti: il-Katidral tat-Tlugħ is-Sema tal-Madonna, Córdoba; l-Alhambra u l-Generalife, Granada; il-Katidral ta' Burgos; il-Monasteru u s-Sit tal-Escorial, Madrid; u Park Güell, Palau Güell u Casa Milà, f'Barċellona. Fl-1985 ġew miżjuda ħames siti u fl-1986 ġew miżjuda erba' siti oħra. Apparti l-1984, l-1985 u l-1986 (l-ewwel tliet snin ta' Spanja bħala membru), ġew miżjuda l-iktar siti fi Spanja fis-sena 2000, b'total ta' ħames siti. B'kollox, Spanja għandha total ta' 50 sit fuq il-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, fir-raba' post bħala l-iżjed għadd ta' Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, wara l-Italja (59 sit), iċ-Ċina (57) u l-Ġermanja (52 sit). Minn dawn il-50 sit, 44 sit huma kulturali, 4 siti huma naturali, u 2 huma siti mħallta (jiġifieri jissodisfaw kriterji kulturali kif ukoll naturali).
Tliet siti jinsabu fil-Gżejjer Baleariċi u erba' siti jinsabu fil-Gżejjer Kanarji. Erba' siti huma transnazzjonali. Il-Pirinej-Monte Perdido huwa kondiviż ma' Franza, filwaqt li s-Siti Preistoriċi tal-Arti fuq il-Blat while the Siti tal-Arti Preistorika Mnaqqxa fil-Blat fil-Wied ta' Côa u Siega Verde huwa kondiviż mal-Portugall. Almadén tniżżlet flimkien ma' Idrija fis-Slovenja. Il-Foresti Antiki u Primordjali tal-Fagu tal-Karpazji u Reġjuni Oħra tal-Ewropa huma kondiviżi ma' 17-il pajjiż Ewropew ieħor.
Barra minn hekk, Spanja stabbilit ftehim mal-UNESCO magħruf bħala l-Fondi Fiduċjarji Spanjoli (bl-Ingliż: Spanish Funds-in-Trust). Il-ftehim ġie ffirmat fit-18 ta' April 2002, bejn Francisco Villar, l-Ambaxxatur u d-Delegat Permanenti Spanjol għall-UNESCO, u d-Direttur Ġenerali tal-UNESCO, Kōichirō Matsuura. Il-fond jipprovdi €600,000 fis-sena għal programm partikolari. Il-programmi jinkludu għajnuna għal stati membri oħra, b'mod partikolari fl-Amerka Latina, bi proġetti bħall-proċessi għan-nominazzjonijiet u l-valutazzjoni tas-siti indikattivi. Spanja kellha l-Presidenza tal-Kumitat tal-Wirt Dinji fl-2008 u fl-2009, u fl-2009 ospitat it-33 sessjoni tal-Kumitat f'Sivilja, l-Andalusija.[4]