തടാകം
കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട വലിയ വ്യാപ്തിയുള്ള ജലാശയം / From Wikipedia, the free encyclopedia
നാലുപാടും കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട വലിയ വ്യാപ്തിയുള്ള ജലാശയത്തിനാണ് തടാകം എന്നു പറയുക. ഭൂമിയിലെ മിക്കവാറും എല്ലാ തടാകങ്ങളും ശുദ്ധജല തടാകങ്ങളാണ്. മിക്ക തടാകങ്ങളും ഉത്തരാർദ്ധത്തിൽ ഉയർന്ന അക്ഷാംശത്തിലാണ് കിടക്കുന്നത്. വലിയ തടാകങ്ങളെ ചിലപ്പോൾ ഉൾക്കടലുകൾ എന്നും വിളിക്കാറുണ്ട്.
പ്രകൃതിദത്തമായ തടാകങ്ങൾക്കു പുറമേ മനുഷ്യനിർമ്മിത തടാകങ്ങളും ഉണ്ട്. ഇവ ജലവൈദ്യുതപദ്ധതികൾക്കും വിനോദത്തിനും വാണിജ്യ, കാർഷിക ആവശ്യങ്ങൾക്കും ജലസേചനത്തിനും ഉപയോഗിക്കുന്നു.
അപവാഹ ശ്രേണിയിലെ ഒഴിച്ചുകൂടാനാകാത്ത കണ്ണികളാണ് തടാകങ്ങൾ. തടാകത്തിന്റെ ഇംഗ്ലീഷ് പരിഭാഷയായ ലേക്എന്ന പദം ഗർത്തം, പൊയ്കഎന്നിങ്ങനെ അർഥങ്ങളുള്ള ലാകോസ് (Lakkos)എന്ന ഗ്രീക്കുപദത്തിൽ നിന്ന് നിഷ്പന്നമായിട്ടുള്ളതാണ്. ഭൌമോപരിതലത്തിലെ മിക്ക പ്രദേശങ്ങളിലും ഉച്ചാ വചങ്ങളിലും തടാകങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.
തടാകങ്ങളെ സംബന്ധിക്കുന്ന ശാസ്ത്രീയ പഠനം തടാക വിജ്ഞാനീയം (limnology)[1] എന്നറിയപ്പെടുന്നു. തടാകങ്ങളിലെ, പ്രത്യേകിച്ചും ശുദ്ധജലതടാകങ്ങളിലേയും ചെറു ജലാശയങ്ങളി ലേയും രാസ-ഭൗതിക-ജൈവ-കാലാവസ്ഥാ സവിശേഷതകളാണ് പ്രധാനമായും തടാകവിജ്ഞാനീയം പഠനവിധേയമാക്കുന്നത്.
വിശാലാർഥത്തിൽ ഭൗമോപരിതലത്തിലെ വിവിധയിനം ജലാശയങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുവാൻ പൊതുവേ തടാകം എന്ന പദമുപയോഗിക്കാറുണ്ട്. വീതിയേറിയ നദീഭാഗങ്ങൾ, തീരപ്രദേശത്തോടടുത്തു സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ജലാശയങ്ങൾ, കൃത്രിമ ജലാശയങ്ങൾ എന്നിവയെയും തടാകങ്ങളുടെ നിർവചന പരിധിയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി കാണുന്നു. എന്നാൽ ആഴവും വ്യാപ്തിയും കൂടിയ ചില തടാകങ്ങളെ കടൽ എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. കാസ്പിയൻ കടൽ, ചാവുകടൽ, ഗലീലി കടൽ എന്നിവ ഉദാഹരണം. സമുദ്ര നിരപ്പിൽ നിന്ന് വളരെ ഉയരത്തിലും നന്നേ താഴെയും തടാകങ്ങൾ രൂപംകൊണ്ടിട്ടുണ്ട്. ടിറ്റിക്കാക്ക തടാകം സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് സു. 3,800 മീ. ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുമ്പോൾ ചാവുകടൽ സു. 394 മീ. താഴെയായാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.