Откривање на Нептун
From Wikipedia, the free encyclopedia
Планетата Нептун била математички предвидена пред директно да биде набљудувана. Со предвидување на Ирбен Леверје, телескопските набљудувања кои го потврдуваат постоењето на голема планета биле направени ноќта меѓу 23 и 24 септември 1846 година,[1] во Берлинската опсерваторија, од астрономот Јохан Готфрид Гале (помогнат од Хајнрих Даре ), работејќи според пресметките на Леверје. Тоа претставувало сензационален момент на науката од 19 век и драматична потврда на Њутновата гравитациска теорија. Во соодветната фраза на Франсоа Араго, Леверје открил планета „со точка на неговото перо“.
Во ретроспектива, откако новата планета била откриена, се испоставило дека претходно била набљудувана многу пати, но не била препознаена, а имало и други кои правеле разни пресметки за нејзината местоположба што не довело до нејзино набљудување. До 1847 година, планетата Уран завршила речиси една целосна орбита од нејзиното откривање од Вилијам Хершел во 1781 година, а астрономите откриле низа неправилности на нејзиниот пат што не може целосно да се објаснат со Њутновиот закон за универзална гравитација. Меѓутоа, овие неправилности би можеле да се решат доколку гравитацијата на подалечна, непозната планета го нарушува нејзиниот пат околу Сонцето. Во 1845 година, астрономите Ирбен Леверје во Париз и Џон Куч Адамс во Кембриџ одделно започнале со пресметки за да се утврди природата и положбата на таква планета. Успехот на Ирбен Леверје довел и до тензичен меѓународен спор околу приоритетот, бидејќи набргу по откривањето Џорџ Ери, во тоа време британскиот астроном, објавил дека Адамс исто така го предвидел откривањето на планетата.[2] Сепак, Кралското друштво му го доделил на Ирбен Леверје Коплиевиот медал во 1846 година за неговото достигнување, без споменување на Адамс.[3] Кралското друштво, сепак, му доделил и на Адамс медал во 1848 година.
Откривањето на Нептун довело до откривање на неговата месечина, Тритон, од Вилијам Ласел само седумнаесет дена подоцна.[4]