Кралство Сардинија
поранешна држава во Италија (1324 — 1861) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Кралство Сардинија (италијански: Regno di Sardegna; латински: Regnum Sardiniae; сардински: Rennu de Sardigna), исто така познато како Кралство Савоја-Сардинија, Пиемонт-Сардинија или Савоја-Пиемонт-Сардинија за време на периодот на владеењето на Династијата Савоја — држава во Јужна Европа од почетокот на XIV до средината на XIX век.[1]
Кралство Сардинија | ||||||||||||||||||||||||||
Regno di Etruria (Латински) Regno di Sardegna (Италијански) Rennu de Sardigna (Сардински) Royaume de Sardaigne (Француски) Reino de Cerdeña (Шпански) Regne de Sardenya (Каталонски) | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||
Химна S'hymnu sardu nationale (Италијански) „Државната химна на Сардинија“ | ||||||||||||||||||||||||||
Кралството Пиемонт-Сардинија во 1848 година. | ||||||||||||||||||||||||||
Кралството Пиемонт-Сардинија во 1859 година, вклучувајќи ги Обединетите провинции во Средна Италија | ||||||||||||||||||||||||||
Главен град | Каљари (1324–1720, 1798–1814) Торино (1720–1798, 1814–1861) | |||||||||||||||||||||||||
Јазици | За време на Пиринејскиот период во Сардинија: Сардински, Корзикански, Каталонски, Шпански За време на периодот на Савоја како композитна држава: Италијански, Француски, Пиемонтски, Лигурски, Окситански | |||||||||||||||||||||||||
Вероисповед | Римокатоличка црква | |||||||||||||||||||||||||
Уредување | Апсолутна монархија | |||||||||||||||||||||||||
Крал | ||||||||||||||||||||||||||
- | 1324–1327 (прв) | Јаков II Арагонски | ||||||||||||||||||||||||
- | 1849–1861 (последен) | Виктор Емануел II | ||||||||||||||||||||||||
Историја | ||||||||||||||||||||||||||
- | Основана | 1324 | ||||||||||||||||||||||||
- | Станува новото Кралство Италија | 1861 | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
Денес во | Италија Франција Монако | |||||||||||||||||||||||||
Кралството било член на Советот на Арагон и првично се состоело од островите Корзика и Сардинија, суверенитетот над двата од нив бил потврден од Папството, кое им го доделил како феуд, „Кралство Сардинија и Корзика“ (латински: Regnum Sardiniae et Corsicae), на кралот Јаков II Арагонски во 1297 година. Почнувајќи од 1324 година, Јаков и неговите наследници го освоиле островот Сардинија и ја воспоставиле де факто нивната де јуре власт. Во 1420 година, по Сардинско-арагонската војна, последното конкурентно барање на островот било откупено. По обединувањето на круните на Арагон и Кастилја, Сардинија станала дел од растечкото Шпанско Царство.
Во 1720 година, островот бил отстапен од Хабсбуршките и Бурбонските баратели на шпанскиот престол на војводата од Савоја, Виктор Амадеус II. Династијата Савоја го обединила островот со нивните историски поседи на италијанското копно, а Кралството постепено се идентификувало со своите територии на копното, кои вклучувале, покрај Савоја и Аоста, династички поседи како Кнежевството Пиемонт и Грофовијата Ница, врз кои Савојарите имале контрола од 13 век и 1388 година, соодветно. Формалното име на оваа композитна држава било „Држави на неговото височество кралот на Сардинија“[2] и се нарекувала или Савоја-Сардинија, Пиемонт-Сардинија или Кралство Пиемонт за да се нагласи дека островот Сардинија била од второстепена важност за монархијата.[1]
Под владеењето на Династијата Савоја, владата на Кралството, владејачката класа и центарот на населението биле целосно сместени на копното. Затоа, додека главниот град на островот Сардинија и седиштето на неговите вицекрали отсекогаш бил де јуре Каљари, сепак Пиемонтскиот град Торино, главниот град на Савоја од средината на 16 век, бил де факто седиште на власта. Оваа ситуација ќе добие официјален статус во 1847 година, кога сите владини институции на Кралството ќе бидат централизирани во Торино.
Кога континенталните домени на Династијата Савоја биле окупирани и на крајот припоени од Наполеонова Франција, кралот на Сардинија привремено престојувал на островот за прв пат во историјата на Сардинија под власта на Савојарите. Виенскиот конгрес (1814–15), кој ја реструктуирал Европа по поразот на Наполеон, му ги вратил на Савоја неговите поседи на копното и ги зголемил со Лигурија, земена од Република Џенова. По пристапувањето на Женева во Швајцарија, Договорот од Торино (1816) ги префрли Каруж и соседните области на новосоздадениот швајцарски кантон Женева. Во 1847–1848 година, преку чинот на Унијата аналоген на оној меѓу Велика Британија и Ирска, различните држави на Савојарите биле обединети под еден правен систем со главен град во Торино и единствен устав, Статуто Албертино.
До времето на Кримската војна во 1853 година, Савојарите го изградиле кралството во силна сила. Следувало анексијата на Ломбардија (1859), Обединетите провинции во Средна Италија и Двете Сицилии (1860), Венето (1866) и Папската Држава (1870). На 17 март 1861 година, за попрецизно да го одрази својот нов географски опсег, Кралството Сардинија го сменило своето име во Кралство Италија, а главниот град бил преместен прво во Фиренца, а потоа во Рим. Така, Кралството Пиемонт-Сардинија предводено од Савоја бил правен претходник на Кралството Италија, кое пак е претходник на денешна Италијанска Република.[3]