Max Born
fizîknasê alman / From Wikipedia, the free encyclopedia
Max Born (jdb. 11ê kanûna pêşîn a 1882an li Breslau − m. 5ê kanûna paşîn a 1970an li Göttingen) Matematîknas û fizîknasekî Alman bû. Sala 1954î bi tevî Walther Bothe, Xelata Nobel a fizîkê wergirtiye.
Profesor |
---|
Jidayikbûn | |
---|---|
Mirin | |
Cihê goristanê |
Stadtfriedhof Göttingen (en) |
Hevwelatî |
Reicha Almanî (en), Keyaniya Yekbûyî, Keyaniya Yekbûyî ya Brîtaniya Mezin û Îrlendayê (en) |
Cîwar |
Göttingen, Cambridge, Wrocław (en), Edinburgh, Bad Pyrmont |
Perwerde | |
Pîşe |
Fizîknas, matematîknas, akademîsyen, mamosteyê zanîngehê, nivîskarê derhonakî, fizîknasê teorîk, zanyar |
Bav |
Gustav Born (en) |
Dê |
Margarethe 'Gretchen' Kauffmann (d) |
Hevjîn |
Hedwig Born (d) |
Zarok | |
Xizm | |
Karder |
Zanîngeha Edinburgh (- |
Qadên xebatê |
Fizîka teorîk, Fizîk, mekanîka quantum (en) |
Endamê |
Royal Society Göttingen Eighteen (en) Royal Swedish Academy of Sciences (en) Akademiya Amerîkî ya Huner û Zanistî (en) Russian Academy of Sciences (en) Royal Society of Edinburgh (en) Academy of Sciences of the USSR (en) German Academy of Sciences Leopoldina (en) Göttingen Academy of Sciences (en) Akademiya Zanistî ya Prûsyayê (en) Academy of Sciences of the GDR (en) National Academy of Sciences (en) () |
Artêş | |
Şerê tevlêbûyî | |
Xwendekarê | |
Şêwirmendên doktorayê |
Carl David Tolmé Runge (en) |
Xelat |
Xelata Nobelê ya Fîzîkê () Lîsteya berfireh Fellow of the Royal Society of Edinburgh (en) () Makdougall Brisbane Prize (d) () Max Planck Medal (en) () Hughes Medal () Guthrie Lecture (d) () Xelata Nobelê ya Fîzîkê () Great Cross with Star and Sash of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (d) () |
Bi xebatên xwe yên li ser relatîvîte, fîzîka rewşa hişkbar a elementan, atom, mekanîka qûantan û matîs, angaştên li ser optîk û kînetîk hwd tê naskirin. Sala 1907î ji zanîngeha Göttingen doktoriya fizîkê girtiye. Xwedî bingeheke xurt û zîrek a matematîkê bû.
Sala 1926î li ser mekanîka pêlan lêkolînên mezin dike û metodên hesabkirinê yên nû diafirîne. Xebatên wî di zanistiya fizîkê de gelek deng vedidin. Bi hatina Nazîyan a ser desthilatdariyê ji welatê xwe direve û li Edinburghê bicih dibe. Di dawiya jiyanê xwe de bi tundî li dijî çekên nûklear derdikeve.