ಶಿಲೀಂಧ್ರ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ಯೂಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಜೀವಿಗಳ ಒಂದು ದೊಡ್ದ ಗುಂಪಿನ ಸದಸ್ಯ ಜೀವಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಯೀಸ್ಟ್ಗಳು (ಕಿಣ್ವ ಬೂಸ್ಟ್ಗಳು) ಮತ್ತು ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಂತಹ ಸೂಕ್ಷಾಣುಜೀವಿಗಳು, ಹಾಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಅಣಬೆಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಜೀವಿಗಳು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಎಂಬುದಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಇವು ಸಸ್ಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರೀಯಾಗಳಿಂದ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಕೋಶಗಳು ಸೆಲ್ಯುಲೋಸ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶದ ಗೋಡೆಗಳಂತಲ್ಲದೇ, ಕೈಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕೋಶ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಭಿನ್ನತೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಮತ್ತು ಇತರ ಭಿನ್ನತೆಗಳು ತೋರಿಸುವುದೇನೆಂದರೆ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪೂರ್ವಿಕನನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ (ಮೊನೊಫೈಲಿಟಿಕ್ ಗುಂಪು) ಯುಮೈಕೋಟಾ (ನಿಜವಾದ ಫಂಗಿ) ಅಥವಾ ಯುಮೈಸೆಟ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಂಬಂಧಿತ ಜೀವಿಗಳ ಏಕೈಕ ಗುಂಪಿನಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಗುಂಪು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸದೃಶವಾದ ಲೋಳೆ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳು (ಮೈಕ್ಸೋಮೈಸೆಟ್ಸ್) ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಿಂದ (ಊಮೈಸೆಟ್ಸ್) ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ಜೀವವಿಜ್ಞಾನದ ಶಾಖೆಯು ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರ (ಮೈಕೊಲೊಜಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅದು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಶಾಖೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಸಸ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು | |
---|---|
ಮೇಲಿನಿಂದ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರದಲ್ಲಿ: ಅಮನಿಟಾ ಮುಸ್ಕಾರಿಯ, ಒಂದು ಬ್ಯಾಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್; ಸಟ್ರ್ಕೋಸೈಫ ಕೊಚ್ಚೀನಿಯ, ಒಂದು ಅಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್; ಮೋಲ್ಡಿನಲ್ಲಿ ಹೊದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಬ್ರೆಡ್ಡು; ಒಂದು ಕೈಟ್ರಿಡ್; ಒಂದು ಪೆನಿಸಿಲಿಯಮ್ ಕಾನಿಡಿಯೋಫ಼ೋರ್. | |
Scientific classification | |
ಕ್ಷೇತ್ರ: | ಯುಕಾರ್ಯೋಟ |
(ಶ್ರೇಣಿಯಿಲ್ಲದ್ದು): | Opisthokonta |
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ: | ಶಿಲೀಂಧ್ರ (L., ೧೭೫೩) R.T. Moore, ೧೯೮೦[1] |
Subkingdoms/Phyla/Subphyla[2] | |
ಡಿಕಾರ್ಯ (ಇನ್ಸರ್ಟೇ ಡ್ಯುಟೆರೋಮೈಕೋಟ)
ಸಬ್ಫ಼ೈಲ ಇನ್ಸರ್ಟೇ ಸೆಡಿಸ್
|
ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದ ಕಾರಣದಿಂದ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ರಹಸ್ಯವಾದ ಜೀವನಶೈಲಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ನಿರ್ಜೀವ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ, ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ, ಅಥವಾ ಇತರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವಿಗಳಂತೆ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ವಿಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಗಳ ಆವರ್ತಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳು ದೀರ್ಘ ಕಾಲದಿಂದ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳಂತೆ ಮತ್ತು ಗೆಡ್ಡೆ ಅಣಬೆಗಳಂತೆ ಆಹಾರದ ಒಂದು ನೇರವಾದ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಬ್ರೆಡ್ಗೆ ಹುಳಿಯಿಸುವ ಪದಾರ್ಥದಂತೆ, ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಆಹಾರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಕಿಣ್ವನಕಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ವೈನ್, ಬಿಯರ್, ಹಾಗೂ ಸೋಯಾ ಸಾಸ್ಗಳಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕಿಣ್ವನಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ೧೯೪೦ ರ ದಶಕದ ನಂತರದಿಂದ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಆಂಟಿಬಯೋಟಿಕ್ಗಳ (ಪ್ರತಿಜೀವಕ) ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು, ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನಲ್ಲಿ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಹಲವಾರು ಕಿಣ್ವಗಳು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಡಿಟರ್ಜೆಂಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅಲುಬುಗಳು ಮತ್ತು ಉಪದ್ರವಕಾರಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳೂ ಕೂಡ ಜೈವಿಕ ಘಟಕವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಹಲವಾರು ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕ್ಷಾರಾಭಗಳು (ಅಲ್ಕಾಲೊಯ್ಡ್) ಮತ್ತು ಪಾಲಿಕೆಟೈಡ್ಗಳಂತಹ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಂಜು (ಮೈಕೊಟೊಕ್ಸಿನ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಜೈವಿಕಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಮಾನವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮನಃಪರಿಣಾಮಿ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಾಸಕಾರಕವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಮುರಿಯುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಮಾನವರ ಹಾಗೂ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ರೋಗಕಾರಕಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ರೋಗಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆಗಳ ನಾಶ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರೈಸ್ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ ರೋಗ) ಅಥವಾ ಆಹಾರ ಕೆಡುವಿಕೆಗಳು ಮಾನವರ ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ, ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಏಕೈಕ-ಕೋಶೀಯ ಜಲಜೀವಿ ಚಿಟ್ರಿಡ್ಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ದೊಡ್ಡ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳವರೆಗಿನ ಮಾರ್ಫಿಲೊಜಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ವಿಷಗಳ ವಿಭಿನ್ನತೆಯ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ನಿಜವಾದ ಜೈವಿಕವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕದು ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ೧.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫% ಜಾತಿಗಳು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ೧೮ ನೆಯ ಮತ್ತು ೧೯ ನೆಯ ಶತಮಾನದ ನಂತರದಿಂದ ಕಾರ್ಲ್ ಲಿನ್ನೌಸ್, ಕಿಸ್ಚಿಯನ್ ಹೆಂಡ್ರಿಕ್ ಪೆರ್ಸೂನ್, ಮತ್ತು ಎಲಿಯಾಸ್ ಮಗ್ನುಸ್ ಫ್ರೈಸ್ರ ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅವುಗಳ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ (ಅಂದರೆ, ಬೀಜಕಗಳ ಬಣ್ಣಗಳು ಅಥವಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕೀಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಂತಹ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು) ಅಥವಾ ಶರೀರವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಅಣುಗಳ ಆನುವಂಶಿಕತೆಯಲ್ಲಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಡಿಎನ್ಎ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೆರೆಯಿತು. ಅದು ಕೆಲವು ವೇಳೆ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಇತರ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಗುಂಪುಮಾಡುವಿಕೆಗೆ ಸವಾಲನ್ನು ಎಸೆಯಿತು. ನಂತರದ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಾತಿವಿಕಸನೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಂಗಡನೆಯನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿತು. ಅದು ಒಂದು ಉಪಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ, ಏಳು ವಿಭಾಗಗಳು, ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಉಪವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.