ಪರ್ಯಾಯ(ಸರದಿಯಂತೆ ಬರುವ) ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಪರ್ಯಾಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹ (AC, ac ಎಂದೂ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ) ದಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯುದಾವೇಶದ ಚಲನೆಯು ನಿಯತಕಾಲಿಕವಾಗಿ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ನೇರ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹ (DC) ದಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯುದಾವೇಶದ ಹರಿವು ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
ಪರ್ಯಾಯಕ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹ ಎಂದರೆ ಹರಿಯುವ ದಿಶೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹ (ಆಲ್ಟರ್ನೇಟಿಂಗ್ ಕರೆಂಟ್). ಒಂದು ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ತು ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣ ತಲಪಿದ ಅನಂತರ ದಿಶೆ ಬದಲಿಸಿ ವಿರುದ್ಧ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣ ತಲುಪಿ ಪುನಃ ಮೊದಲಿನ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಹರಿದು ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣ ತಲಪಿದಾಗ ಒಂದು ಚಕ್ರ ಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಪರ್ಯಾಯಕ ವಿದ್ಯತ್ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಈ ಚಕ್ರ ಸತತವಾಗಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. 1 ಸೆಕೆಂಡಿನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ಚಕ್ರಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹದ ಆವೃತ್ತಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಕಾಲದೊಂದಿಗೆ ಆಗುವ ಪ್ರವಾಹದ ಅಥವಾ ವಿಭವದ ಏರಿಳಿತದ ಆಲೇಖ ಸೈನ್ವಕ್ರದಂತಿರುತ್ತದೆ. ಬೃಹತ್ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆಂದು ಈ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಒದಗುತ್ತಿದೆ.
AC ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮನೆಗಳಿಗೆ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. AC ವಿದ್ಯುತ್ ಮಂಡಲದ ಸಾಮಾನ್ಯ ತರಂಗರೂಪವು ಸೈನ್-ತರಂಗವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಅನ್ವಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ತರಂಗರೂಪಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ, ತ್ರಿಕೋನ ಅಥವಾ ಚೌಕ ತರಂಗಗಳು. ವಿದ್ಯುತ್ ತಂತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ ಆಡಿಯೊ (ಶ್ರವಣ) ಮತ್ತು ರೇಡಿಯೊ ಸಂಕೇತಗಳೂ ಪರ್ಯಾಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಅನ್ವಯಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ AC ಸಂಕೇತದಲ್ಲಿ ಗುಪ್ತಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರುವ (ಅಥವಾ ಮಾಡ್ಯುಲಿತ) ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪುನಃಪಡೆಯುವುದಾಗಿದೆ.
ಪರ್ಯಾಯಕ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಬಾಧೆ (ಇಂಪೆಡೆನ್ಸ್) ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮೂರು ಘಟಕಗಳಿರುವುದು ಸಾಧ್ಯ: ರೋಧಕ (ರೆಸಿಸ್ಟರ್), ಸಂಧಾರಿತ್ರ (ಕೆಪಾಸಿಟರ್) ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಕ (ಇಂಡಕ್ಟರ್). ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹದಿಂದಾಗಿ ರೋಧಕದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವುದು. ಸಂಧಾರಿತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ಕ್ಷೇತ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರೇರಕದಲ್ಲಿ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿಯೂ ಶಕ್ತಿ ಶೇಖರವಾಗುವುದು. ಸಂಧಾರಿತ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಕಗಳು ಒಡ್ಡುವ ಪ್ರತಿಬಾಧೆಗಳು ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹದ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿವೆ.