ಜೀವಕಣದ ಬೀಜಕಣ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಜೀವಕಣವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಬೀಜಕಣ (ಲ್ಯಾಟಿನ್ ನಿಂದ ಬಹುವಚನ. ಬೀಜಕಣಗಳು ಅಥವಾ ತಿರುಳು ಎಂದರ್ಥ) ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ "ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೇಂದ್ರ" ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದೂ ಉಂಟು, ಯೂಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಜೀವಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಒಳಪೊರೆಯ ವಿಶೇಷ ಭಾಗ. ಇದರಲ್ಲಿ ಜೀವಕಣಗಳ ವಂಶವಾಹಿನಿ ಸಾಮಗ್ರಿ ಇರುತ್ತದೆ, ನಾನಾ ಭಾಗಗಳುಳ್ಳ ಉದ್ದನೆಯ ರೇಖೆಯಂತೆ DNA ಕಣಗಳು ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಾನಾ ವಿಧದ ಪ್ರೊಟೀನ್ ಗಳು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹಿಸ್ಟೋನ್ ಗಳು ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ಗಳಾಗಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ಸ್ಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಂಶಾವಳಿಗಳೇ ಜೀವಕಣಗಳ ಬೈಜಿಕ ಜಿನೋಮ್ ಗಳು. ಬೀಜಕಣಗಳ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ ಜೀನ್ಗಳ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲದೆ ಜೀವಕಣಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಜೀನ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಷನ್ ಅನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು- ಆದುದರಿಂದ ಬೀಜಕಣಗಳೆಂದರೆ ಜೀವಕಣಗಳ ನಿಗ್ರಹಿಸುವ ಕೇಂದ್ರ. ಬೀಜಕಣಗಳಾಗುವ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ರಚನೆಗಳೆಂದರೆ-ಬೈಜಿಕ ಹೊದಿಕೆ, ಪೂರಾ ಆರ್ಗಾನೆಲ್ ಅನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದು ಅದರ ಹೂರಣವನ್ನು ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಸೈಟೋಪ್ಲಾಸಂ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಕ್ಲೀಯಾರ್ ಲ್ಯಾಮೀನಾಗಳಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಎರಡು ಒಳಪೊರೆಗಳು ಹಾಗೂ ಬೀಜಕಣಗಳಲ್ಲಿನ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಕೊಡುವ ಜಾಲರಿಬಂಧ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸೈಟೋಸ್ಕೆಲೀಟನ್ ತರಹವು ಜೀವಕಣಗಳನ್ನು ಪೂರ್ತಿ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಕಣಗಳಿಗೆ ಒಳಹೋಗಲು ಈ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಾರ್ ಒಳಪೊರೆಗಳು ಅವಕಾಶಕೊಡದ ಕಾರಣ ನ್ಯೂಕ್ಲೀಯಾರ್ ರಂಧ್ರಗಳು ಹೊದಿಕೆಯ ಸುತ್ತ ಕಣಗಳ ಚಲನವಲನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ರಂಧ್ರಗಳು ಎರಡೂ ಒಳಪೊರೆಗಳನ್ನು ದಾಟುತ್ತದೆ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಣಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಐಯಾನ್ ಗಳಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚಲಿಸಲು ನಾಲೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ದೊಡ್ಡ ಕಣಗಳಾದ ಪ್ರೊಟೀನ್ಗಳಂಥವನ್ನು ಬಹಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ನಿಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಗಾಳು ಅಥವಾ ವಾಹಕ ಪ್ರೊಟೀನ್ಗಳು ನಿಗ್ರಹಿಸುವ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಸಾಗಾಣಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ನ್ಯೂಕಿಯಾರ್ ಸಾಗಾಣಿಕೆಯು ಬೀಜಕಣಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಕಠಿಣವಾಗುತ್ತದೆ, ಕಾರಣ ರಂಧ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಚಲನೆಯು ಜೀನ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಷನ್ ಮತ್ತು ಕ್ರೋಮೋಸೋಮಲ್ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಎರಡಕ್ಕೂ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ ಬೀಜಕಣಗಳ ಒಳಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಒಳಪೊರೆ ಆಧಾರಿತ ಒಳ ಉಪ-ಅಂಕಣಗಳಿಲ್ಲ, ಅವುಗಳ ಒಳಗಿರುವ ಹೂರಣಗಳು ಏಕ ರೀತಿಯಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು RNA ಕಣಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ಸ್ನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭಾಗಗಳನೊಳಗೊಂಡ, ಅನನ್ಯವಾದ ಪ್ರೊಟೀನ್ಗಳಿರುವ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಸಬ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಬಾಡೀಸ್ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೊಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಲಸ್ ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ರಿಬೋಸೋಮ್ಸ್ ಗಳ ಜೋಡಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಲಸ್ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ಮೇಲೆ ರಿಬೋಸೋಮ್ಸ್ ಅನ್ನು ಸೈಟೋಪ್ಲಾಸಂಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲಿ ಅವು mRNAಗೆ ರೂಪಾಂತರವಾಗುತ್ತದೆ.