Нидерланд
From Wikipedia, the free encyclopedia
Нидерланд (нидер. Nederland [ˈneːdərlɑnt], нидерландша айтылуы (ақп.)) — Батыс Еуропадағы мемлекет. Нидерландның солтүстік және батыс бөлігі Солтүстік теңіздің жағалауында орналасқан. Жер аумағы 41,532 км². Халқы 17,2 млн. (2020). Тұрғындарының 96%-ы голландықтар. Ресми тілі – нидерланд (голланд) тілі. Халқының 50%-ға жуығы – католиктер, 40%-ға жуығы – протестанттар. Нидерланд – король (патшайым) басқаратын конституциялық монархия - Атадан балаға мұра болып қалған билік иесінің мемлекеттің сайланып қойылатын басқару органдарымен біте қайнасып, демократиялық ұстанымдарымен үйлесім тауып басқаруы. Жоғары заң шығарушы органы екі палатадан (бірінші және екінші) тұратын Бас Штаттар. Астанасы – Амстердам қаласы (үкімет резиденциясы Гаага қаласында орналасқан). Әкімшілік жағынан 12 провинцияға бөлінеді. Ақша бірлігі – еуро (2002). Ұлттық мейрамы – Патша күні (патша Виллем Александрдың туған күні) – 27 сәуір. Нидерланд БҰҰ-ға (1945), Еуроодаққа (1957), НАТО-ға (1949) мүше.
Нидерланд нидер. Nederland Үлгі:Lang-fy | |||||
| |||||
Ұран: «Je Maintiendrai» | |||||
Әнұран: «Het Wilhelmus» (тыңдау (ақп.)) | |||||
Тарихы | |||||
---|---|---|---|---|---|
Құрылды | * 1581 жыл Мемлекеттіліктің бастауы Біріккен Провинциялар республикасы | ||||
Тәуелсіздік күні | 26 шілде 1581 жылы жарияланды 30 қаңтар 1648 жылы мойындалды (Испаниядан) | ||||
Мемлекеттік құрылымы | |||||
Ресми тілі | Нидерланд тілі, батысфризша (аймақтық) | ||||
Елорда | Амстердам¹ | ||||
Ірі қалалары | Амстердам, Роттердам, Гаага, Утрехт | ||||
Үкімет түрі | Конституциялық монархия | ||||
Король Премьер-министрі |
Виллем-Александр Марк Рютте | ||||
Географиясы | |||||
Жер аумағы • Барлығы • % су беті |
Әлем бойынша 131-ші орын 41 543 км² 18,41 | ||||
Жұрты • Сарап (2019) • Тығыздығы |
▲ 17 336 891[1] адам (66-шы) 418,3 адам/км² (30-шы) | ||||
Экономикасы | |||||
ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда |
1,004 трлн.[2] $ (28-ші) 58,255[2] $ (13-ші) | ||||
ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда |
914 млрд.[2] $ 53,016[2] $ (13-ші) | ||||
АДИ (2018) | ▲ 0,933[3] (өте жоғары) (10-шы) | ||||
Валютасы | Еуро (€)5 | ||||
Қосымша мәліметтер | |||||
Интернет үйшігі | .nl, .eu | ||||
ISO коды | NL | ||||
ХОК коды | NED | ||||
Телефон коды | +31 | ||||
Уақыт белдеулері | CET (UTC+1, жазда UTC+2) |