Qıtay
From Wikipedia, the free encyclopedia
Qıtay ― (qıt. 中华人民共和国) (is juzinde Qıtay Xalıq Respublikası yamasa, qısqartılması QXR -Shıǵıs Aziyada jaylasqan jer aymaǵı, ekonomikası, xalıq sanı boyınsha jetekshi orında turıwshı mamleketlerdiń birim. Jer aymaǵınıń úlkenligi boyınsha dúnyada úshinshi: orında (9 598 962 km.kv- 2020) .Xalıq sanı boyınsha birinshi orında (1,415 milliard)
Paytaxtı: Peking qalası. Iri qalaları: Shanghai, Guangjow, Shuncin, Chendu, Tyenjin, Xarbin, Nankin, Lhasa. Tiykarǵı xalqı qıtaylardan ibarat.
Qıtay Xalıq Respublikası, mámleket konstitutsiyasına tiykar,- sociallıq mámleket esaplanadı.Qıtay hukimiran mámleketler qatarında bolıp, potenciallıq hám ekonomikalıq hukimranlıqqa iye.BMSh nıń Qáwipsizlik Keńesi aǵzası.
Onnan bólek Qıtay kosmoslıq húkimranlıqqa da iye. Qıtay yaderli qural iyesi hám júda úlken armiyası bar bolǵan mámleket
Qıtay ekonomikası nominal IASH boyınsha ekinshi orında turadı, hám IASH(QQP) boyınsha birinshi orında.QXR islep shıǵarıw tarawında jetekshi orınlardı iyeleydi.
Qıtay Xalıq Respublikası BMSh, Aziya-Tınısh okeanı Ekonomikalıq Shólkemi(ATES),G20,XSSH,SHBSH,BRICS kibi shólkemler aǵzası.
1949-jılı ǵárezsizlik alǵanlı beri Qıtay Kommunistlik Partiyası(QKP) basqarıp keledi. Mámleket basshısı Si Szinpin(2013-jıldan beri).