მიგელ ანხელ ასტურიასი
From Wikipedia, the free encyclopedia
მიგელ ანხელ ასტურიასი (დ. 19 ოქტომბერი, 1899, გვატემალა ― გ. 9 ივნისი, 1974, მადრიდი) — გვატემალელი მწერალი, ნობელის პრემიის ლაურეატი, პოეტი-დიპლომატი, რომანისტი, დრამატურგი და ჟურნალისტი,ლათინური ამერიკის სიურრეალისტური პროზის ერთ-ერთი უდიდესი წარმომადგენელი. ასტურიასმა ხელი შეუწყო ლათინური ამერიკის ლიტერატურის დამკვიდრებას დასავლეთის კულტურაში, და ამავე დროს საზოგადოების ყურადღება მიიპყრო ძირძველი კულტურებისკენ, განსაკუთრებით კი მისი მშობლიური გვატემალისკემ. 1966 წელს ის გახდა ლენინური პრემიის ლაურეატი, ხოლო 1967 წელს - ნობელის პრემიის ლაურეატი. ახალგაზრდობისას რევოლუციურ მოძრაობაში მონაწილეობდა. რადიკალური შეხედულებების გამო იძულებული იყო ცხოვრების დიდი ნაწილი ემიგრაციაში გაეტარებინა. მისი თხზულებებისათვის დამახასიათებელია მკვეთრი სოციალურ-პოლიტიკური გამიზნულობა და გვატემალის აბორიგენთა — მაიას ფოლკლორის შემოქმედებითი გამოყენება. ავტორია წიგნისა „გვატემალის ლეგენდები“ (1930), რომანებისა „სენიორ პრეზიდენტი“ (1946), „სიმინდის ხალხი“ (1949), ფართოდ ცნობილი ტრილოგიისა „ძლიერი ქარი“ (1950), „მწვანე პაპი“ (1954), „დამარხულთა თვალები“ (1960), მოთხრობათა კრებულისა „შაბათ-კვირა გვატემალაში“ (1956) და სხვა.
მიგელ ანხელ ასტურიასი | |
---|---|
ესპ. Miguel Ángel Asturias Rosales | |
დაბადების თარიღი | 19 ოქტომბერი, 1899(1899-10-19)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] |
დაბადების ადგილი | გვატემალა[13] |
გარდაცვალების თარიღი | 10 ივნისი, 1974(1974-06-10)[1] [2] [14] [15] [3] [4] [5] [6] [16] [7] [8] [9] [10] [11] [12] (74 წლის) |
გარდაცვალების ადგილი | მადრიდი[17] |
დასაფლავებულია | პერ-ლაშეზის სასაფლაო და Grave of Miguel Ángel Asturias |
საქმიანობა | პოეტი, მწერალი, დიპლომატი, ჟურნალისტი, პოლიტიკოსი და პოეტი ადვოკატი |
ენა | ესპანური ენა |
მოქალაქეობა | გვატემალა |
ალმა-მატერი | პარიზის უნივერსიტეტი და გვატემალის სან-კარლოსის უნივერსიტეტი |
ჟანრი | რომანი |
Magnum opus | გვატემალის ლეგენდები და Mulata de tal |
ჯილდოები | ნობელის პრემია ლიტერატურაში[18] [19] , აუგუსტო სესარ სარდინოს ორდენი, იუკატანის მედალი და საერთაშორისო ლენინური პრემია "ხალხთა შორის მშვიდობის განმტკიცებისათვის" |
მეუღლე | Clemencia Amado და Blanca Mora y Araujo |
შვილ(ებ)ი | Rodrigo Asturias |
ასტურიასი გვატემალაში დაიბადა და გაიზარდა, თუმცა მისი ცხოვრების მნიშვნელოვანი ნაწილი უცხოეთში ცხოვრობდა. ის პირველად პარიზში ცხოვრობდა 1920-იან წლებში, სადაც სწავლობდა ეთნოლოგიას. ზოგიერთი მეცნიერი მას მიიჩნევს, როგორც პირველ ლათინოამერიკელ რომანტიკოსს, რომელმაც აჩვენა, თუ როგორ შეიძლება გავლენა იქონიოს ანთროპოლოგიისა და ენათმეცნიერების შესწავლამ ლიტერატურის წერაზე. [20] პარიზში ყოფნისას ასტურიასი ასევე ასოცირდებოდა სიურრეალისტურ მოძრაობასთან და მან ასახა მოდერნისტული სტილის მრავალი მახასიათებელი ლათინური ამერიკის წერილებში. ამ გზით ის 1960-იანი და 1970-იანი წლების ლათინოამერიკული ბუმის მნიშვნელოვანი წინამორბედია.
ასტურიასის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი რომანი, „სენიორ პრეზიდენტი“, დაუნდობელი დიქტატორის ცხოვრებას აღწერს. ასტურიასის დაპირისპირებამ დიქტატორულ მმართველობასთან განაპირობა ის, რომ მან მისი ცხოვრების დიდი ნაწილი გაატარა დევნილობაში, როგორც სამხრეთ ამერიკაში, ისე ევროპაში. წიგნი, რომელიც ზოგჯერ მის შედევრს უწოდებენ არის „სიმინდის ხალხი“, რომელშიც ასახულია მაიას ცივილიზაცია და წეს-ჩვეულებები. ასტურიასი აერთიანებდა მაიას რწმენის ფართო ცოდნას და მის პოლიტიკურ მრწამსს. მისი ნამუშევრებით ხშირად აიხსნება გვატემალის ხალხის სოციალური და მორალური მისწრაფებები.
ათწლეულების განმავლობაში იგი იმყოფებოდა გადასახლებაში და იყო მარგინალიზებული. ასტურიასმა საბოლოოდ მიიღო ფართო აღიარება 1960-იან წლებში. 1966 წელს მან საბჭოთა კავშირის ლენინის მშვიდობის პრემია მოიპოვა. მომდევნო წელს მას მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურისთვის, გახდა მეორე ლათინო-ამერიკელი ავტორი, რომელსაც ერგო ეს პატივი ( გაბრიელა მისტრალმა მიიღო 1945 წელს). ასტურიასმა ბოლო წლები გაატარა მადრიდში, სადაც გარდაიცვალა 74 წლის ასაკში. ის დაკრძალულია პარიზის პერ-ლაშეზის სასაფლაოზე .