ლაჩინის დერეფანი
From Wikipedia, the free encyclopedia
ლაჩინის დერეფანი (სომხ. Լաչինի միջանցք; აზერ. Laçın dəhlizi ან Laçın koridoru; რუს. Лачи́нский коридо́р) — მთის გზა, რომელიც აკავშირებს სომხეთსა და მთიან ყარაბაღს.[1] როგორც ამ ორ ტერიტორიას შორის ერთადერთ გზას, მას ხშირად უწოდებდნენ მთიანი ყარაბაღის მოსახლეობის „მხსნელ გზას“.[2] კორიდორი იურიდიულად შედის აზერბაიჯანის ლაჩინის რაიონში, მაგრამ იმყოფება რუსეთის სამშვიდობო ძალების კონტროლის ქვეშ, როგორც ეს გათვალისწინებულია 2020 წლის ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების თანახმად. დერეფნის ტერიტორია 2022 წლამდე მოიცავდა სოფლებს ზაბუხს, სუსს და თავად ქალაქ ლაჩინს. 2022 წლის 26 აგვისტოს ეს დასახლებები აზერბაიჯანის კონტროლის ქვეშ გადავიდა. ოთხი დღის შემდეგ, გაიხსნა ახალი ალტერნატიული მარშრუტი სამხრეთისაკენ, რომელიც გვერდს უვლის ზაბუხს, სუსსა და ლაჩინს და სამაგიეროდ გადის სოფლებზე ბოიუქ-ყალადარასი და ქიჩიქ-ყალადარასი.[3]
სამშვიდობო ხელშეკრულებაში ნათქვამია:
2022 წლის 12 დეკემბრიდან აზერბაიჯანის მოქალაქეების ჯგუფმა, რომლებიც თავს ეკოაქტივისტებს უწოდებენ, გადაკეტეს ლაჩინის დერეფანი, რის შედეგადაც 1100 ადამიანი, მათ შორის 270 ბავშვი ვერ ახერხებს სახლში დაბრუნებას.[4] შედეგად აზერბაიჯანმა სომხეთიდან მთიანი ყარაბაღის მიმართულებით გაზის მიწოდება შეწყვიტა, რამაც მთიანი ყარაბაღის 120 000 სომეხი მაცხოვრებელი ჰუმანიტარული კრიზისის საფრთხის წინაშე დააყენა.[5][6] სამი დღის შემდეგ გაზმომარაგება აღდგა.[7][6]