იუჯინ ვიგნერი (უნგრ. Wigner Jenő Pál; დ. 17 ნოემბერი, 1902, ბუდაპეშტი — გ. 1 იანვარი, 1995, პრინსტონი) — უნგრელი და ამერიკელი თეორეტიკოსი ფიზიკოსი, ინჟინერი და მათემატიკოსი. იუჯინ ვიგნერი მარი გეპერტ-მაიერთან და იოჰანეს ჰანს იენსენთან ერთად იყო 1963 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი ფიზიკის დარგში ატომური ბირთვის და ელემენტარული ნაწილაკების აგებულების თეორიაში შრომებისათვის.[23][24]
სწრაფი ფაქტები იუჯინ ვიგნერი, დაბ. თარიღი ...
იუჯინ ვიგნერი |
---|
უნგრ. Wigner Jenő Pál |
|
დაბ. თარიღი |
17 ნოემბერი, 1902(1902-11-17)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] |
---|
დაბ. ადგილი |
ბუდაპეშტი, უნგრეთის სამეფო, ავსტრია-უნგრეთის იმპერია |
---|
გარდ. თარიღი |
1 იანვარი, 1995(1995-01-01)[14] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [13] (92 წლის) |
---|
გარდ. ადგილი |
პრინსტონი[15] |
---|
დასაფლავებულია |
პრინსტონის სასაფლაო[6] [16] |
---|
მოქალაქეობა |
უნგრეთი აშშ[17] [18] |
---|
ეროვნება |
ებრაელები[3] |
---|
საქმიანობა |
მათემატიკოსი, ფიზიკოსი, უნივერსიტეტის პროფესორი[8] , ფიზიკოს-თეორეტიკოსი და ბირთვული ფიზიკოსი |
---|
მუშაობის ადგილი |
პრინსტონის უნივერსიტეტი[3] , ბერლინის ტექნიკური უნივერსიტეტი[3] , მადისონის ვისკონსინის უნივერსიტეტი[3] , გეტინგენის უნივერსიტეტი[3] , ლეიდენის უნივერსიტეტი[8] , პრინსტონის უნივერსიტეტი[3] , მანჰეტენის პროექტი[3] , პრინსტონის უნივერსიტეტი[3] [19] და Oak Ridge National Laboratory[20] |
---|
ალმა-მატერი |
ფაშორის გიმნაზია[3] და ბერლინის ტექნიკური უნივერსიტეტი[3] |
---|
მეუღლე |
Amelia Frank, Mary Annette Wheeler და Eileen Clare-Patton Hamilton |
---|
შვილ(ებ)ი |
David Wheeler Wigner |
---|
ნათესავ(ებ)ი |
პოლ დირაკი და გაბრიელ ენდრიუ დირაკი |
---|
ჯილდოები |
ნობელის პრემია ფიზიკაში[21] [22] , მაქს პლანკის მედალი[3] , ენრიკო ფერმის პრემია[3] , ალბერტ აინშტაინის პრემია, მეცნიერების ეროვნული მედალი[3] , ვიგნერის მედალი, გიბსის ლექცია[3] , ფრანკლინის მედალი[3] , რიხტმაიერის მემორიალური პრემია, ამერიკის ფიზიკის საზოგადოების წევრი, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი[3] , ჯონ ფონ ნოიმანის ლექცია[3] , მედალი დამსახურებისთვის[3] და მშვიდობიანი ატომის ჯილდო[3] |
---|
ხელმოწერა |
|
---|
|
დახურვა