Bókmenntarýni
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bókmenntarýni er rannsókn á, umfjöllun um, mat og túlkun á bókmenntum. Nútímabókmenntarýni tekur oft mið af svonefndri bókmenntakenningu (eða bara kenningu, „theoríu“), sem er heimspekileg umfjöllun um aðferðir og markmið bókmenntarýninnar. Bókmenntarýnar eru ekki alltaf kenningasmiðir og beita ekki alltaf kenningu enda þótt þetta tvennt sé náskylt.
Skiptar skoðanir eru um hvort líta beri á bókmenntarýni og bókmenntakenningu sem aðskilin svið fræðilegrar umfjöllunar um bókmenntir. Til dæmis er ekki gerður skýr greinarmunur á þessu tvennu í Johns Hopkins Guide to Literary Theory and Criticism og þar eru orðin nánast ávallt notuð saman til að lýsa einu og sama hugtakinu. Sumir bókmenntarýnar telja bókmenntarýnina einfaldlega vera beitingu kenningar enda fjalli bókmenntarýni ávallt um bókmenntir en þó út frá sjónarhóli einhverrar kenningar.
Nútímabókmenntarýni er oft gefin út í formi ritgerða og bóka. Akademískir bókmenntarýnar kenna í bókmenntafræðideildum og öðrum deildum þar sem bókmenntir eru kenndar og gefa út verk sín í fræðitímaritum. Vinsælir bókmenntarýnar gefa gjarnan út í víðlesnum tímaritum svo sem New York Times Book Review, New York Review of Books, London Review of Books, The Nation, The Times Literary Supplement og The New Yorker.