Írska borgarastyrjöldin
From Wikipedia, the free encyclopedia
Írska borgarastyrjöldin var háð á Írlandi frá 1922 til 1923 á milli stuðningsmanna og andstæðinga ensk-írska sáttmálans sem írskir sjálfstæðisleiðtogar höfðu samið við Breta í kjölfar írska sjálfstæðisstríðsins í desember árið 1921. Meirihluti Íra fylgdi Arthur Griffith og Michael Collins, meðlimum í fyrstu ríkisstjórn írska fríríkisins sem sáttmálinn hafði stofnsett, að málum. Minnihluti landsmanna fylgdi Éamon de Valera að málum og vildi hafna skilmálum sáttmálans. Stríðið braust út eftir að stuðningsmenn sáttmálans unnu sigur í þingkosningum árið 1922. Í stríðinu féllu um 4.000 Írar í valinn á tæpu ári. Átökunum lauk með sigri samningssinna fríríkisstjórnarinnar gegn samningsandstæðingunum.
Írska borgarastyrjöldin | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Írskir þjóðarhermenn vopnaðir vélbyssum um borð á herskipi í borgarastríðinu | |||||||||
| |||||||||
Stríðsaðilar | |||||||||
Írska fríríkið (Stuðningsmenn sáttmálans) Herstuðningur: Bretland |
Írski lýðveldisherinn (Andstæðingar sáttmálans) | ||||||||
Leiðtogar | |||||||||
Hernaðarleiðtogar: Michael Collins † Richard Mulcahy Stjórnmálaleiðtogar: W. T. Cosgrave Kevin O'Higgins Arthur Griffith |
Hernaðarleiðtogar: Liam Lynch † Frank Aiken Stjórnmálaleiðtogar: Éamon de Valera | ||||||||
Units involved | |||||||||
Írski þjóðarherinn Rannsóknardeild lögreglunnar Borgaravarðlið |
Samningsandstæðingar Írska lýðveldishersins Cumann na mBan (að hluta) Fianna Éireann (að hluta) Írski borgaraherinn (að hluta) Írska lýðveldislögreglan (að hluta) | ||||||||
Fjöldi hermanna | |||||||||
Þjóðarherinn: ~55.000 hermenn og 3.500 liðsforingjar undir lok stríðsins, Flugvarnir: 10 flugvélar, Lögreglusveitir: 350 | ~15.000 | ||||||||
Mannfall og tjón | |||||||||
~800–900 írskir þjóðarhermenn drepnir[1] |
Óvíst, a.m.k. 426 drepnir[2] ~12.000 teknir til fanga[3] | ||||||||
Óbreyttir borgarar: Óvíst; u.þ.b. 300–400 drepnir.[4] |
Borgarastríðið hafði djúpstæð áhrif á stjórnmál Írlands sem enn gætir í dag. Tveir helstu stjórnmálaflokkar írska lýðveldisins, Fianna Fáil og Fine Gael, rekja uppruna sinn til stríðsaðilanna í borgarastyrjöldinni.[5]