Nkwekọrịta Banyere Ụdị Dị iche iche
From Wikipedia, the free encyclopedia
Convention on Biological Diversity (CBD), nke a maara n'usoro iwu dị ka Mgbakọ ụdịdị dị iche iche, bụ nkwekọrịta ọtụtụ akụkụ. Nkwekọrịta ahụ nwere ebumnuche atọ bụ isi: ichekwa ụdị dị iche iche nke ndu (ma ọ bụ ihe dị ndụ); ejigide ihe mejupụtara ya; na òkè ziri ezi na nke ziri ezi nke uru sitere na mkpụrụ ndụ ihe nketa. Ebumnobi ya bụ ịzụlite atumatu mba maka nchekwa na ijigide ihe dị iche iche dị ndụ, a na-ahụkarị ya dị ka isi akwụkwọ gbasara mmepe na-adigide.
Emeghere Mgbakọ a maka mbinye aka na Mgbakọ Ụwa na Rio de Janeiro na 5 June 1992 wee malite ịdị irè na 29 Disemba 1993. United States bụ naanị mba ndị otu UN nke na-akwadoghị nkwekọrịta ahụ. Ọ nwere nkwekọrịta mgbakwunye abụọ, Cartagena Protocol na Protocol Nagoya.
The Cartagena Protocol on Biosafety to the Convention on Biological Diversity bụ nkwekọrịta mba ụwa na-achịkwa mmegharị nke ihe ndị dị ndụ gbanwetụrụ (LMO) sitere na nkà na ụzụ ọgbara ọhụrụ site n'otu obodo gaa na mba ọzọ. A nabatara ya na 29 Jenụwarị 2000 dị ka nkwekọrịta mgbakwunye na CBD wee banye na 11 Septemba 2003.
Protocol Nagoya maka ịnweta akụrụngwa mkpụrụ ndụ ihe nketa na nkesa ziri ezi na nha nhata nke uru na-esite na ojiji ha (ABS) gaa na Nkwekọrịta nke Diversity Biological bụ nkwekọrịta mgbakwunye ọzọ na CBD. Ọ na-enye usoro iwu doro anya maka mmejuputa nke ọma nke otu n'ime ebumnobi atọ nke CBD: òkè ziri ezi na nke ziri ezi nke uru na-esite na iji mkpụrụ ndụ ihe nketa eme ihe. A nabatara Protocol Nagoya na 29 Ọktoba 2010 na Nagoya, Japan, wee banye n'ọrụ na 12 Ọktoba 2014.
2010 bụkwa afọ mba ụwa nke ụdịdị dị iche iche, na Secretariat nke CBD bụ isi ihe ya. N'ịgbaso ndụmọdụ nke ndị bịanyere aka n'akwụkwọ CBD na Nagoya, UN kwupụtara 2011 ruo 2020 dị ka afọ iri nke United Nations na Diversity na Disemba 2010. Atụmatụ Strategic Convention for Biodiversity 2011-2020, nke e kere na 2010, gụnyere Aichi Biodiversity Targets.
A na-akpọ nzukọ nke ndị otu na Mgbakọ ahụ dị ka Nzukọ nke Ndị otu (COP), nke mbụ (COP 1) mere na Nassau, Bahamas, na 1994 na nke kachasị ọhụrụ (COP 15) na 2021/2022 na Kunming. , China na Montreal, Canada.
N'akụkụ oke mmiri na oke mmiri dị iche iche CBD lekwasịrị anya ugbu a bụ ịchọpụta mpaghara mmiri dị na gburugburu ebe obibi ma ọ bụ Biologically Significant Marine (EBSAs) na mpaghara oke osimiri akọwapụtara dabere na njirisi sayensị. Ebumnobi a bụ imepụta ngwa mba ofesi n'ụzọ iwu kwadoro (ILBI) nke metụtara atụmatụ na ime mkpebi dabere na mpaghara n'okpuru UNCLOS iji kwado nchekwa na ijigide ojiji nke ụdị ndụ dị iche iche nke mmiri gafere mpaghara ikike obodo (BBNJ).