Ներգաղթ ԱՄՆ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ներգաղթ ԱՄՆ, աշխարհի երկրներից (նահանգներից) բնակչության մուտքը (ներգաղթ) ժամանակակից Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների տարածք՝ ժամանակավոր կամ մշտական բնակության համար։
Ներգաղթ ԱՄՆ (Միացյալ Նահանգներ) եղել և մնում է բնակչության աճի և մշակութային փոփոխության հիմնական աղբյուրը ԱՄՆ պատմության մեծ մասի ընթացքում։ Ներգաղթի տնտեսական, սոցիալական և քաղաքական ասպեկտները հակասություններ են առաջացրել ազգային պատկանելության, տնտեսական օգուտների, ոչ ներգաղթյալների համար աշխատատեղերի, բնակավայրերի, սոցիալական շարժունակության, հանցագործության և քվեարկության վարքագծի վրա ազդեցության վերաբերյալ։ 1965 թվականին ներգաղթային քաղաքականության ազատականացումից հետո ԱՄՆ-ում բնակվող առաջին սերնդի ներգաղթյալների թիվը քառապատկվեց[1]․1970 թվականի 9,6 միլիոնից 2007 թվականին հասնելով մոտ 38 միլիոնի[2]։ 2008 թվականին ԱՄՆ քաղաքացիների բնականացում է անցել է 1,046,539 մարդ։ 2000-2010 թվականներին ԱՄՆ է եկել մոտ 14 միլիոն ներգաղթյալ[3]։ 2006 թվականին Միացյալ Նահանգները որպես մշտական բնակիչ ընդունեց ավելի շատ օրինական ներգաղթյալների, քան աշխարհի բոլոր մյուս երկրները միասին վերցրած[4]։
Եթե XIX դարի վերջին ներգաղթյալների 84,9%-ը Եվրոպայից էր, ապա 1990-ին նրանց մասնաբաժինը նվազել էր մինչև 22%, իսկ Ասիայից և Լատինական Ամերիկայից ներգաղթյալների տեսակարար կշիռը 2,5%-ից աճել էր մինչև 67,7%[5]։
Միացյալ Նահանգներում միգրանտների կառուցվածքը հետևյալն է՝ այլ երկրներում ծնված, բայց ԱՄՆ-ում ապրող 38,1 միլիոնից (չհաշված ԱՄՆ քաղաքացիների ծնվածներին), 34%-ը ստացել է ԱՄՆ քաղաքացիություն, 32%-ը մշտապես բնակվել է Միացյալ Նահանգներում։ Նահանգներում օրինական կերպով 3%-ը ժամանակավորապես բնակվել է ԱՄՆ-ում օրինական, իսկ 31%-ը եղել է երկրում անօրինական (իր հերթին անօրինական միգրանտների 45%-ը օրինական մուտք է գործել Միացյալ Նահանգներ, սակայն ժամանակին չի լքել երկիրը)։ Միջին հաշվով տարեկան 770,000 անօրինական միգրանտ է ժամանում ԱՄՆ[6]։
Ներկայումս այս երկիր ներգաղթի առաջատար երկրներն են Մեքսիկան, Հնդկաստանը և Ֆիլիպինները։ Չինաստանից միգրանտների մասնաբաժինը նույնպես արագորեն աճում է[7]։
Թեև տարբեր մշակույթներից նոր բնակիչների ներհոսքը որոշակի խնդիրներ է առաջացնում, ԱՄՆ նախագահ Բիլ Քլինթոնը 1998 թվականին ասել է. «Միացյալ Նահանգները միշտ եղել է իր ներգաղթյալների լարվածության տակ... Ամերիկան անընդհատ ուժ և ոգի է ստանում ներգաղթյալների ալիքից հետո»։ Ընտանեկան վերամիավորումը տարեկան կազմում է ԱՄՆ օրինական ներգաղթի մոտավորապես 2/3-ը[8]։
Նաև ԱՄՆ քաղաքացիություն ստանալու ամենաարագ ուղիներից մեկը ԱՄՆ բանակում ծառայելն է։ Բայց սրա համար ծառայության թեկնածուն պետք է գրին քարտ ունենա, այսինքն՝ արդեն ներգաղթյալ լինի։ Բանակում ծառայությունը արագացված քաղաքացիության իրավունք է տալիս՝ 1 տարի ծառայելուց հետո[9] ընդհանուր առմամբ, կամ առանց որակավորման (այսինքն՝ հաջորդ օրը) մարտական գոտում ծառայության դեպքում։ Ծառայել կարող են և՛ տղամարդիկ, և՛ կանայք[10]։
Ավելի հաճախակի են դարձել գրին քարտերի, այնուհետև ԱՄՆ քաղաքացիության և տարբեր վիզաների միջոցով ստանալու դեպքերը։ 2000-ականներին տրամադրվել է մոտ 33 մլն գրին քարտ[11]։ Օրինակ, L-1 վիզան, որն ամենաարագ ճանապարհն է գրին քարտ ստանալու համար, այդ վիզաներից մեկն է[12]։ L-1 օտարերկրյա Fisse ընկերությունների հիմնադիրներն ու մենեջերները ցանկանում են իրենց բիզնեսի մասնաճյուղը բացել ԱՄՆ-ում։ Ընկերության մասնաճյուղը ԱՄՆ-ում մեկ տարի աշխատելուց հետո հիմնադիրներն ու ղեկավարները և նրանց ընտանիքները ստանում են մշտական բնակություն։ Նախկինում դա կարող էին թույլ տալ միայն խոշոր ընկերությունները, սակայն վերջին տարիներին Ամերիկան սկսել է ողջունել միջին և փոքր բիզնեսներին, ընդ որում 2010 թվականից ի վեր այս վիզայի մերժման տոկոսը կազմում է ընդամենը մոտ 18%[13]։
2015 թվականին «SelectUSA» գագաթնաժողովում ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման հայտարարեց L-1 վիզաների ստացման ընթացակարգի հետագա պարզեցման մասին[14]։ Սա նշանակում է, որ այժմ L-1 վիզա ստանալն ավելի հեշտ է, քան նախկինում։ Այս նախաձեռնությունը կարող է մեծացնել ներգաղթի հոսքը դեպի ԱՄՆ[15]։