Մասնակից:SandroGirl/Ավազարկղ Ե
From Wikipedia, the free encyclopedia
Կալիֆոռնիայի պատմությունը կարելի է բաժանել բնիկ ամերիկյան ժամանակաշրջանի (մոտ 10000 տարի առաջ մինչև 1542 թվականը), եվրոպական հետախուզական շրջանի (1542–1769 թվականներ), իսպանական գաղութատիրության շրջանի (1769–1821 թվականներ), մեքսիկական շրջանի (1821–1848 թվականներ), և Միացյալ Նահանգների պետականության (սեպտեմբերի 9, 1850 թվական-մեր օրեր) միջև։ Կալիֆոռնիան նախակոլումբիական Հյուսիսային Ամերիկայի մշակութային և լեզվական ամենատարբեր տարածքներից մեկն էր: Իսպանացի հետախույզների հետ շփվելուց հետո բնիկ ամերիկացիներից շատերը մահացան օտար հիվանդություններից: Վերջապես, 19-րդ դարում տեղի ունեցավ ցեղասպանություն Միացյալ Նահանգների կառավարության և մասնավոր քաղաքացիների կողմից, որը հայտնի է որպես Կալիֆորնիայի ցեղասպանություն[1][2]:
1769–1770 թվականների Պորտոլայի արշավանքից հետո իսպանացի միսիոներները սկսեցին ստեղծել Կալիֆորնիայի 21 առաքելություններ Ալթայի (Վերին) Կալիֆոռնիայի ափին կամ մոտակայքում, սկսած Սան Դիեգո դե Ալկալայի առաքելությունից, Կալիֆորնիայի ժամանակակից Սան Դիեգո քաղաքի գտնվելու վայրից։ Նույն ժամանակահատվածում իսպանական ռազմական ուժերը կառուցեցին մի քանի ամրոցներ ( presidios ) և երեք փոքր քաղաքներ ( pueblos ): Պուեբլոյներից երկուսը ի վերջո կաճեին Լոս Անջելես և Սան Խոսե քաղաքներում: 1821 թվականին Մեքսիկայի անկախության նվաճումից հետո Կալիֆոռնիան ընկավ Առաջին Մեքսիկական կայսրության իրավասության տակ: Վախենալով Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցու ազդեցությունից իրենց նորանկախ ազգի վրա՝ Մեքսիկայի կառավարությունը փակեց բոլոր առաքելությունները և ազգայնացրեց եկեղեցու ունեցվածքը։ Նրանք թողեցին « Կալիֆորնիայի » մի քանի հազար ընտանիքների բնակչություն՝ մի քանի փոքր զինվորական կայազորներով։ 1846-1848 թվականների մեքսիկա-ամերիկյան պատերազմից հետո Մեքսիկայի Հանրապետությունը ստիպված եղավ հրաժարվել Կալիֆոռնիայի համար ԱՄՆ-ի նկատմամբ ցանկացած հավակնությունից:
1848–1855 թվականների Կալիֆորնիայի ոսկու տենդը գրավեց հարյուր հազարավոր հավակնոտ երիտասարդների ամբողջ աշխարհից: Միայն մի քանիսը հարստացան, և շատերը վերադարձան տուն հիասթափված: Շատերը գնահատեցին Կալիֆորնիայի այլ տնտեսական հնարավորությունները, հատկապես գյուղատնտեսության ոլորտում, և իրենց ընտանիքներին բերեցին իրենց հետ ապրելու: Կալիֆոռնիան դարձավ ԱՄՆ 31-րդ նահանգը 1850 թվականի փոխզիջումով և փոքր դեր խաղաց Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմում: Չինացի ներգաղթյալներն ավելի ու ավելի ենթարկվեցին բնիկների հարձակումներին. նրանք ստիպված հեռացան արդյունաբերությունից և գյուղատնտեսությունից և տեղափոխվեցին մեծ քաղաքների չինական թաղամասեր: Քանի որ ոսկին սպառվում էր, Կալիֆոռնիան ավելի ու ավելի էր դառնում բարձր արտադրողական գյուղատնտեսական հասարակություն: 1869 թվականին երկաթուղու գալուստը կապեց նրա հարուստ տնտեսությունը մնացած ազգի հետ և գրավեց վերաբնակիչների կայուն հոսքը: 19-րդ դարի վերջին Հարավային Կալիֆոռնիան, հատկապես Լոս Անջելեսը, սկսեց արագ աճել։