Մասնակից:Արագի մեջ/Ավազարկղ Գ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ատոմը (հին հունարեն ἄτομος — անտրոհելի) էլեկտրականապես չեզոք նյութի մասնիկ է, որը կազմված է դրական լիցք ունեցուղ միջուկից և բացասական էլեկտրոնային ամպից։ Քիմիական տարրի նվազագույն մասնիկն է՝ հանդիսանում է նրա քիմիական հատկությունների կրողը։[1] Էլեկտրոնային ամպը միջուկի շուրջ պահվում է էլեկտրամագնիսական ուժերի հաշվին։ Տարբեր տեսակի և թվով ատոմները կապվելով միջատոմային կապերով, կազմում են մոլեկուլ։
Սա Արագի մեջ մասնակցի սևագրության էջն է՝ «ավազարկղը», և մասնակցի էջի ենթաէջերից մեկն է։ Այն ծառայում է որպես սևագիր և փորձարկումների վայր։ Սա հանրագիտարանային հոդված չէ։ Ձեր անձնական ավազարկղը ստեղծելու համար սեղմեք այստեղ։ Այլ ավազարկղեր՝ Ընդհանուր ավազարկղ |
Ատոմի միջուկը կազմված է դրական լիցքով պրոտոններից և չեզոք նեյտրոններից (միակ բացառությունն է, ջրածնի ատոմը, որը նեյտրոններ չպարունակող միակ կայուն միջուկն է)։ Եթե պրոտոնների քանակը միջուկում, համապատասխանում է էլեկտրոնների քանակին, ապա ատոմը էլեկտրականապես չեզոք է։ Հակառակ դեպքում, ատոմը ունի որոշակի դրական կամ բացասական լիցք և կոչվում է իոն։ Ատոմները դասակարգվում են, ըստ միջուկում պրոտոնների և նեյտրոնների թվի։ Պրոտոնների թվով որոշվում է ատոմի պատկանելիությունը քիմիական տարրին, իսկ նեյտրոնների թվով, քիմիական տարրի իզոտոպին։[2] Ատոմը հանդիսանում է մատերիայի հիմնական մասնիկ,որը բաղկացած է խիտ կենտրոնական միջուկից` շրջապատված բացասական լիցքավորված էլեկտրոնային ամպից:Ատոմի միջուկը բաղկացած է դրական պրոտոններից և էլեկտրական չեզոք նեյտրոններց, բացառությամբ ջրածնի,որը միակ կայուն նուկլիդն է առանց նեյտրոնների:Ատոմի էլեկտրոնները միջուկի հետ կապված են էլեկտրոմագնիսական ուժով: Բացի այդ ատոմների խումբը կարող են միմյանց կապված մնալ քիմիական կապերի օգնությամբ, որի հիմքը կարող է հանդիսանալ դարձյալ նույնը ուժը կազմող մոլեկուլը:Ատոմը պրոտոնների և էլեկտրոնների հավասար քանակով էլեկտրականապես չեզոք է, այլապես բացասական կամ դրական լիցքավորված վիճակում հայտնի է որպես իոն:Ատոմը դասակարգվում է միջուկում գոյություն ունեցող պրոտոնների և նեյտրոնների քանակի համաձայն:Պրոտոնների քանակը որոշում է քիմիական տարրը ,իսկ նեյտրոններինը՝ իզոտոպն է:[3] Քիմիական ատոմները, որոնք ներկայումս պարզապես կոչվում են ատոմ, աննշմարելի մասնիկներ են, տասնյակերրորդ նանոմետրի տրամագիծով և շատ աննշան ծավալով:Ատոմը կարող է միայն հետազոտվել հատուկ սարքերի օգնությամբ, այնպիսին ինչպիսին է սկան անող խողովակաձև մանրադիտակը:Ատոմի ծավալի 99.94%-ը կենտրոնացված է միջուկի մեջ պրոտոնների և նեյտրոնների հավասարաչափ քանակով: Յուրաքանչյուր էլեմենտ ամենաքիչը ունի մեկ իզոտոպ մեկ ոչ կայուն միջուկով,որը կարող է ենթարկվել քայքայման:Արդյունքում այն ենթարկվում է փոփոխության,որը փոփոխում է պրոտոնների և նեյտրոնների քանակը միջուկում:[4]Էլեկտրոնները,որոնք կապված են ատոմի հետ, տիրապետում են այնպիսի կայուն էներգետիկ մակարդակների կամ օրբիտալների,որ կարող են ենթարկվել փոփոխությունների. ֆոտոններ կլանող կամ արտադրող, որոնք էլ համապատասխանում են մակարդակների միջև տեղի ունեցող տարբեր էլեկտրական մակարդակներին:Էլեկտրոնները բնորոշում են տարրի քիմիական բաղադրամասերը և մեծ ազդեցություն են ունենում ատոմի մագնիսական հատկությունների վրա:Քվանտային մեխանիկայի սկզբունքները ծառայել են որպես նմուշ մոդել ատոմի հատկությունները հետազոտելու ժամանակ:
Ժամանակակից ատոմի մոդելը նկարագրել է Էռնեստ Ռեզերֆորդը։