Հնդկաստանի տնտեսական զարգացում
From Wikipedia, the free encyclopedia
Հնդկաստանի տնտեսական զարգացում. այն հետևեց սոցիալիստական ոգեշնչված քաղաքական գործիչներին իր անկախ պատմության մեծ մասում, ներառյալ բազմաթիվ ոլորտների պետական սեփականությունը[1]։ Հնդկաստանի մեկ շնչին բաժին ընկնող եկամուտն աճել է տարեկան ընդամենը 1%-ով անկախությունից հետո երեք տասնամյակների ընթացքում[2]։ 1980-ականների կեսերից Հնդկաստանը դանդաղորեն բացեց իր շուկաները տնտեսական ազատականացման միջոցով։ 1991 թվականից ի վեր ավելի հիմնարար բարեփոխումներից և 2000-ականներին դրանց նորացումից հետո Հնդկաստանը առաջընթաց է ապրել դեպի ազատ շուկայական տնտեսություն[2]։
Վիճակագրություն |
---|
2000-ականների վերջին Հնդկաստանի աճը հասել է 7,5%-ի, ինչը մեկ տասնամյակի ընթացքում կկրկնապատկի միջին եկամուտը[2]։ ԱՄՀ-ն ասում է, որ եթե Հնդկաստանը մղի շուկայական ավելի հիմնարար բարեփոխումներ, ապա այն կարող է պահպանել տոկոսադրույքը և նույնիսկ հասնել կառավարության 2011 թվականի 10% նպատակին։ Պետությունները մեծ պատասխանատվություն ունեն իրենց տնտեսությունների նկատմամբ։ Գուջարաթում (13,86%), Ուտարախանդում (13,66%), Բիհարում (10,15%) կամ Ջարկանդում (9,85%) միջին տարեկան աճի տեմպերը (2007–12) ավելի բարձր էին, քան Արևմտյան Բենգալիայում (6,24%), Մահարաշտրայում (7,84%)։, Օդիշա (7,05%), Փենջաբ (11,78%) կամ Ասամ (5,88%)[3]։ Հնդկաստանը անվանական հիմունքներով աշխարհում հինգերորդ խոշոր տնտեսությունն է և երրորդը՝ գնողունակության համարժեքության ճշգրտված փոխարժեքներով (ՊՄԳ)։ Մեկ շնչի հաշվով այն աշխարհում զբաղեցնում է 140-րդ տեղը կամ PPP-ով 129-րդը։
Տնտեսական աճը պայմանավորված է ծառայությունների ընդլայնմամբ, որոնք հետևողականորեն ավելի արագ են աճում, քան մյուս ոլորտները[1]։ Ենթադրվում է, որ Հնդկաստանի զարգացման օրինաչափությունը եղել է հատուկ, և որ երկիրը կարող է բաց թողնել իր տնտեսական կառուցվածքի վերափոխման միջանկյալ արդյունաբերականացման փուլը։ Լուրջ մտահոգություններ են հնչել տնտեսական աճի գործազուրկ լինելու վերաբերյալ[4][5]։
Բարենպաստ մակրոտնտեսական ցուցանիշները անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման են մարդկային զարգացման ցուցանիշների էական բարելավման համար։ Թեև աղքատության մակարդակը նվազել է 1991 թվականի տնտեսական բարեփոխումներից հետո, մարդկային զարգացման բարելավումը եղել է ոչ բավարար, քան գոհացուցիչ։ Օրինակ, երեխաների թերսնուցումը շարունակում է պահպանվել (46% 2005–6 թվականներին)[6]։
Հնդկաստանում տնտեսական փոփոխությունների առաջընթացին ուշադիր հետևում են։ Համաշխարհային բանկը առաջարկում է, որ ամենակարևոր առաջնահերթություններն են պետական հատվածի բարեփոխումները, ենթակառուցվածքները, գյուղատնտեսության և գյուղերի զարգացումը, աշխատանքային կանոնակարգերի վերացումը, հետամնաց երկրներում բարեփոխումները և ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ը[7]։ 2018 թվականի համար Հնդկաստանը զբաղեցրել է 77-րդ տեղը բիզնեսով զբաղվելու հեշտության ինդեքսով։ Ըստ Index of Economic Freedom World Ranking-ի՝ ազգերի տնտեսական ազատության վերաբերյալ ամենամյա հետազոտության՝ Հնդկաստանը զբաղեցնում է 123-րդ տեղը՝ համեմատած Չինաստանի և Ռուսաստանի հետ, որոնք 2014 թվականին համապատասխանաբար զբաղեցնում են 138-րդ և 144-րդ տեղերը։
Դարավերջին Հնդկաստանի ՀՆԱ-ն կազմում էր մոտ 480 միլիարդ ԱՄՆ դոլար։ Տնտեսական բարեփոխումների արագացմանը զուգընթաց, Հնդկաստանի ՀՆԱ-ն աճել է հինգ անգամ՝ հասնելով 2,2 տրիլիոն ԱՄՆ դոլարի 2015 թվականին (ԱՄՀ-ի գնահատականներով)։
2015 թվականի հունվար-մարտ ժամանակահատվածում Հնդկաստանի ՀՆԱ-ի աճը կազմել է 7,5%՝ համեմատած Չինաստանի 7%-ի, այն դարձնելով այն ամենաարագ զարգացող ՀԻՄՆԱԿԱՆ տնտեսությունը[8][9]։ 2014–15 թվականների ընթացքում Հնդկաստանի ՀՆԱ-ի աճը վերականգնվել է աննշանորեն մինչև 7,3%՝ նախորդ հարկաբյուջետային 6,9%-ից։ 2014–2015 թվականներին Հնդկաստանի ծառայությունների ոլորտն աճել է 10,1%-ով, արդյունաբերության ոլորտը՝ 7,1%-ով, իսկ գյուղատնտեսությունը՝ 0,2%-ով։ Հնդկական տնտեսությունն աճել է 7,6 և 7,1-ով՝ համապատասխանաբար 2015–16 և 2016–17 ֆինանսական տարիներին, քանի որ տեղի են ունեցել խոշոր բարեփոխումներ, ինչպիսիք են դեմոնիզացիան և GST-ի իրականացումը 2016–17 ֆինանսական տարվա ընթացքում։