Բաթիմետրիա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Բաթիմետրիա, ջրավազանների հատակի ռելիեֆի ուսումնասիրություն։ Ընդգրկում է ինչպես Համաշխարհային օվկիանոսի, այնպես էլ ցամաքի ջրերի (գետեր, լճեր, սառցադաշտեր, ճահիճներ, ստորերկրյա ջրեր) տոպոգրաֆիական հետազոտությունը։ Նեղ իմաստով, բատիմերիա հասկացությունն արտահայտում է ջրային օբյեկների խորության տվյալների ամբողջությունը, բաթիմետրիական հանույթի արդյունքը։ Այդ պատճառով էլ բաթիմետրիան այլ կերպ անվանում են ստորջրյա տոպոգրաֆիական հանույթ կամ հիպսոմետրիա։
Տերմինը ծագել է հուն․՝ βαθύς՝ «բաթուս կամ խորություն»[1] և հուն․՝ μέτρον՝«մետրոն կամ չափում»[2] բառերից։ Բաթիմետրիական հանույթի արդյունքում ստացված տվյալներն օգտագործվում են վերգետնյա և ստորջրյա նավիգացիայի՝ նավագնացության անվտանգություն ապահովելու նպատակով։ Բաթիմետրիական հանույթը նման է տոպոգրաֆիական հանույթին, սակայն այս դեպքում իզոհիպսերի կամ հորիզոնականների փոխարեն օգտագործում են իզոբաթեր կամ հավասար խորության գծեր։ Իզոբաթերը քարտեզի վրա ջրավազանի հավասար բացարձակ խորություններ ունեցող կետերը միացնող գծերն են՝ հաշվարկված Համաշխարհային օվկիանոսի զրոյական մակարդակի նկատմամբ։ Հատակի ռելիեֆի տեսանելիության մեծացման նպատակով բաթիմետրիական քարտեզներում օգտագործում են ստվերարկման և ռելիեֆի թվային մոդելավորման մեթոդը։
Գոյություն ունի նաև «Պալեոբաթիմետրիա» գիտություն, որն զբաղվում է նախորդ երկրաբանական ժամանակաշրջաններում գոյություն ունեցած ստորջրյա ռելիեֆի ուսումնասիրությամբ։