ԱՄՆ-ի պատմություն (1865-1918)
From Wikipedia, the free encyclopedia
ԱՄՆ-ի պատմություն (1865-1918), ընդգրկում է Վերակառուցման դարաշրջանը (անգլ.՝ Reconstruction era), «ոսկեզօծ դարաշրջանը» (անգլ.՝ Gilded Age) և առաջադիմության դարաշրջանի (անգլ.՝ Progressive Era) սկիզբը։ Այս դարաշրջանում տեղի ունեցավ նախկինում գերակշռող ագրարային Ամերիկայի արդյունաբերացումը և դեպի Միացյալ Նահանգներ ներգաղթի աճը։ 1865-1918 թթ․ միայն Եվրոպայից երկիր է ժամանել 27,5 միլիոն մարդ[1], ովքեր աշխատուժ են ապահովել ամերիկյան արդյունաբերության ու գյուղատնտեսության արագ աճի համար և կազմել են ամերիկյան նոր քաղաքների բնակչության զգալի մասը։ Ամերիկյան տնտեսության աճի տեմպերն այս դարաշրջանում ավելի արագ էին, քան երկրի պատմության ցանկացած այլ ժամանակաշրջանում։ Հյուսիսը և Արևմուտքը արագ հարստացան, բայց Հարավը աղքատացավ քաղաքացիական պատերազմից հետո, և նրա տնտեսությունը մնաց թերզարգացած։ Տնտեսական զարգացումով ԱՄՆ-ն առաջին անգամ առաջ անցավ աշխարհի մնացած երկրներից։ Քաղաքացիների միջին տարեկան եկամուտը 1865-1900 թվականներին աճել է 75%-ով (ճշգրտված գնաճով), իսկ 1918-ին՝ ևս 33%-ով[2]։
Միացյալ Նահանգները դուրս եկավ Քաղաքացիական պատերազմից՝ որպես միասնական և հզոր ազգ՝ ավելի ուժեղ դաշնային կառավարությունով։ Վերակառուցումը վերջ դրեց նախապատերազմյան ստրկությանը հարավային նահանգներում՝ նախկին ստրուկները ստացան քաղաքացիական իրավունքներ։ Ամերիկայում կյանքի նորմ դարձավ ռասայական սեգրեգացիան, որը օրինականացվել է Հարավում հատուկ ակտերով։ Քաղաքական կյանքում իշխում էր Հանրապետական կուսակցությունը (ժողովրդավար նախագահներն այս ընթացքում իշխանության են եկել ընդամենը երկու անգամ)։ 1900 թվականից հետո իրականացվեցին լայնածավալ հասարակական և քաղաքական բարեփոխումներ, որից հետո կառավարման, կրթության և ամերիկյան կենսակերպի այլ ասպեկտներ ժամանակակից տեսք ստացան։
Երկրորդ արդյունաբերական հեղափոխության ժամանակ, որը տեղի ունեցավ այս ժամանակահատվածում, Ամերիկան զարգացրեց նոր տեխնոլոգիաներ, ինչպիսիք են հեռագիրը և հեռախոսը, պողպատի արտադրության բեսեմերյան պրոցեսը, երկաթուղին և յուրացրեց իր տարածքի հարուստ բնական ռեսուրսները՝ ածուխ, փայտանյութ, նավթ, գյուղատնտեսական հողեր։
Այս ժամանակաշրջանի ԱՄՆ-ի երկու կարևորագույն պատերազմները՝ իսպանա-ամերիկյան և առաջին համաշխարհային պատերազմները, հաղթական էին Ամերիկայի համար։