Simón Bolívar
From Wikipedia, the free encyclopedia
Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios (24 Yuli 1783 - 17 Disamba 1830) shi ne shugaban soja da siyasa na Venezuela wanda ya jagoranci kasashen Colombia, Venezuela, Ecuador, Peru, Panama da kuma Bolivia don samun 'yancin kai daga Daular Spain. An san shi da sunan El Libertador, ko kuma Mai ' Yanci na Amurka.
Simón Bolívar | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
12 ga Augusta, 1825 - 29 Disamba 1825 - Antonio José de Sucre (en) →
8 ga Faburairu, 1824 - 28 ga Janairu, 1827 ← José Bernardo de Tagle y Portocarrero, Marquis of Torre Tagle (en) - Andrés de Santa Cruz (en) →
1819 - 1830
1 Oktoba 1817 - 24 ga Faburairu, 1819 - José Antonio Páez (en) →
7 ga Augusta, 1813 - 16 ga Yuli, 1814 ← Francisco de Miranda (en) - Simón Bolívar → | |||||||||||
Rayuwa | |||||||||||
Haihuwa | Karakas da Birthplace of Simón Bolívar (en) , 24 ga Yuli, 1783 | ||||||||||
ƙasa |
Ispaniya Venezuela Ecuador Bolibiya Gran Colombia (en) | ||||||||||
Mazauni |
Casa del Vínculo y del Retorno (en) Ingenio Bolívar (en) | ||||||||||
Harshen uwa | Yaren Sifen | ||||||||||
Mutuwa | Quinta de San Pedro Alejandrino (en) , 17 Disamba 1830 | ||||||||||
Makwanci |
Cathedral of Santa Marta (en) Caracas Cathedral (en) Panteon Nacional (en) | ||||||||||
Yanayin mutuwa |
Sababi na ainihi (Tarin fuka Zazzabin Rawaya) | ||||||||||
Ƴan uwa | |||||||||||
Mahaifi | Juan Vicente Bolívar y Ponte | ||||||||||
Mahaifiya | María Concepción Palacios Aguirre Ariztía - Sojo Blanco Herrera | ||||||||||
Abokiyar zama | María Teresa del Toro y Alayza (en) (26 Mayu 1802 - 22 ga Janairu, 1803) | ||||||||||
Ma'aurata | Manuela Sáenz de Aizpuru (en) | ||||||||||
Ahali | María Antonia Bolívar Palacios (en) , Juana Bolívar (en) da Juan Vicente Bolívar Palacios (en) | ||||||||||
Ƴan uwa |
view
| ||||||||||
Karatu | |||||||||||
Harsuna |
Yaren Sifen Faransanci | ||||||||||
Malamai |
Simón Rodríguez (en) Andrés Bello (en) | ||||||||||
Sana'a | |||||||||||
Sana'a | ɗan siyasa da hafsa | ||||||||||
Mahalarcin
| |||||||||||
Kyaututtuka | |||||||||||
Aikin soja | |||||||||||
Digiri | Janar | ||||||||||
Ya faɗaci | Spanish American Wars of Independence (en) | ||||||||||
Imani | |||||||||||
Addini | Regular Masonic jurisdictions (en) | ||||||||||
An haifi Simón Bolívar a Caracas a cikin Babban Kyaftin na Venezuela a cikin dangin criollo masu arziki. Kafin ya cika shekaru goma, ya rasa iyayensa biyu kuma ya zauna a gidaje da yawa. Bolívar ya yi karatu a ƙasashen waje kuma ya zauna a ƙasar Sipaniya, kamar yadda aka saba ga maza na manyan iyalai a zamaninsa. Yayin da yake zaune a Madrid daga 1800 zuwa 1802, an gabatar da shi zuwa falsafar Fassara kuma ya haɗu da matarsa María Teresa Rodríguez del Toro y Alaysa. Bayan ya koma Venezuela, a cikin shekarar 1803 del Toro ya kamu da zazzaɓi kuma ya mutu. Daga 1803 zuwa 1805, Bolívar ya fara wani babban balaguron da ya ƙare a Roma, inda ya yi rantsuwar kawo ƙarshen mulkin Mutanen Espanya a Amurka. A cikin karni na 1807, Bolívar ya koma Venezuela kuma ya ba da shawarar samun 'yancin kai na Venezuela ga sauran masu arziki. Lokacin da ikon Mutanen Espanya a cikin Amurka ya raunana saboda Yaƙin Peninsular Napoleon, Bolívar ya zama ɗan gwagwarmaya mai himma kuma ɗan siyasa a cikin yaƙe-yaƙe na Amurka na 'yancin kai.
Bolívar ya fara aikinsa na soja a shekara ta 1810 a matsayin jami'in 'yan bindiga a yakin 'yancin kai na Venezuela, yana yakar Mutanen Espanya da karin sojojin 'yan asalin kasar a jamhuriyar Venezuela ta farko da ta biyu da kuma hadaddiyar lardunan New Granada . Bayan sojojin Spain sun mamaye New Granada a cikin 1815, Bolívar ya tilasta wa yin gudun hijira a Jamhuriyar Haiti, wanda ɗan juyin juya halin Haiti Alexandre Pétion ya jagoranta. Bolívar ya yi abota da Pétion kuma, bayan ya yi alkawarin kawar da bauta a Kudancin Amirka, ya sami tallafin soja daga Haiti. Komawa zuwa Venezuela, ya kafa jamhuriya ta uku a cikin 1817 sannan ya haye Andes a 1819 don 'yantar da New Granada. Bolívar da abokansa sun ci Mutanen Espanya a New Granada a 1819, Venezuela da Panama a 1821, Ecuador a 1822, Peru a 1824, da Bolivia a 1825. Venezuela, New Granada, Ecuador, da Panama sun hade cikin Jamhuriyar Colombia (Gran Colombia), tare da Bolívar a matsayin shugaban kasa a can kuma a Peru da Bolivia.
A cikin shekarunsa na ƙarshe, Bolívar ya ƙara jin kunya game da jamhuriyar Kudancin Amirka, kuma ya nisanta su saboda akidarsa ta centralist ideology. An cire shi daga ofisoshinsa a jere har sai bayan yunkurin kisa da bai yi nasara ba, ya yi murabus daga shugabancin Colombia kuma ya mutu sakamakon cutar tarin fuka a shekara ta 1830. Ana ɗaukarsa a matsayin alamar ƙasa da al'adu a cikin Latin Amurka; kasashen Bolivia da Venezuela (a matsayin jamhuriyar Bolivia ta Venezuela) da kudaden su ana kiran sunan sa. Gadonsa ya bambanta kuma yana da nisa a cikin Latin Amurka da bayansa; An yi ta tunawa da shi a duk faɗin duniya ta hanyar fasahar jama'a ko sunayen tituna da kuma al'adun gargajiya.