Historia de Albania
historia de Albania e dos seus estados predecesores / From Wikipedia, the free encyclopedia
A historia de Albania refírese á historia de Albania e a dos seus estados predecesores. Durante a antigüidade clásica, o territorio da actual Albania atopábase ao sur de Iliria, foi o fogar de varias tribos ilirias como os albanoi, ardiaei, bylliones, dassaretii, enchele, labeatae, taulantii, parthini, penestae, amantes e moitas outras, tamén as tribos dos bryges e epirotes, así como varias colonias gregas establecidas na costa iliria dor mar Adriático en cooperación cos ilirios locais, especialmente Epidamnos-Dyrrhachium (Durrës) e Apolonia.
Historia de Albania | |
Mapa de Albania de 1820 | |
Historia | Albania |
Cronoloxía | Cronoloxía de Albania |
Categoría | Historia de Albania |
Idade Antiga | |
Século -VI | |
Colonización grega | |
Século -V | |
c. -400: Iliria | |
Século -III | |
-229 - -168: Guerras ilirias | |
Século -II | |
República Romana | |
Século IV | |
Imperio Bizantino | |
Idade Media | |
Século VII | |
c. 600: Migracións eslavas | |
Século IX | |
c. 830: Provincia bizantina de Dirraquio c.880 - 1014: Imperio Búlgaro | |
Século XI | |
1081 - 1084: Ocupación normanda | |
Século XII | |
1190 - 1215: Principado de Arbanon | |
Século XIII | |
1205 - 1213: Ducado de Durazzo (República de Venecia) 1271 - 1368: Reino de Albania (medieval) 1279 - 1417: Principado de Muzaka | |
Século XIV | |
1328 - 1415: Principado de Albania (medieval) 1392 - 1797: Albania veneciana 1444 - 1479: Liga de Lezhë | |
Idade Moderna | |
Século XV | |
Imperio Otomán 1415 - 1444: Sanxacado de Albania 1479 - 1913: Sanxacado de Shkodra | |
Idade Contemporánea | |
Século XX | |
1912 - 1914: Primeira República de Albania 1914 - 1925: Principado de Albania 1925 - 1928: Terceira República de Albania 1939 - 1943: Protectorado italiano de Albania 1943 - 1944: Estado Independente de Albania 1944 - 1946: Goberno Democrático de Albania 1946 - 1992: República Popular de Albania 1991: Albania 1998: Constitución de Albania |
O sistema político dos enqueleos (Enchele) foi o primeiro en xurdir e centrarse en Albania. Tamén o primeiro rei ilirio coñecido, Bardilis I, xurdiu no que hoxe é Albania ao redor do 400 a. C., co obxectivo de facer de Iliria unha potencia rexional que interferise con Macedonia. Uniu moitas tribos ilirias do sur baixo o seu reino e derrotou varias veces aos macedonios e molosos, ampliando o seu dominio sobre a Alta Macedonia e Lincestis. Antes do ascenso de Macedonia da man de Filipo II, os ilirios eran o poder dominante na rexión. O reino dos taulantios baixo o dominio de Glaucias estaba baseado no centro de Albania e dominou os asuntos ilirios do sur a finais do século IV a. C. Baixo os ardieos (Ardiaei) xurdiu no século III a. C. o reino ilirio máis grande coñecido que abarcaba tamén o norte de Albania no seu territorio central. Converteuse nun poder formidable tanto na terra como no mar ao reunir un gran exército e unha frota, e gobernando directamente unha gran área formada por diferentes tribos e cidades ilirias que se estendían desde o río Neretva no norte ata as fronteiras do Epiro no sur, mentres que a súa influencia se estendeu por todo o Epiro e ata Acarnania. O poder dominante do reino ilirio na rexión cesou despois da derrota iliria nas guerras iliro-romanas (229–168 a. C.). O último "rei dos ilirios" coñecido foi Xencio, da tribo dos labeatas (Labeatae).
A principios do século II a. C., a zona foi anexionada pola República Romana e pasou a formar parte das provincias romanas de Dalmacia, Macedonia e Mesia. Despois, o territorio permaneceu baixo control romano e bizantino ata as migracións eslavas do século VII. Integrouse no Imperio Búlgaro no século IX.
Na Idade Media, estableceuse o Principado de Arbanon e unha unión siciliana coñecida como o Reino medieval de Albania. Algunhas áreas pasaron a formar parte da República de Venecia e posteriormente do Imperio serbio. Entre mediados do século XIV e finais do XV, a maior parte da Albania actual estivo dominada por principados albaneses, cando os principados albaneses caeron ante a rápida invasión do Imperio Otomán. Albania permaneceu baixo control otomán como parte da provincia de Rumelia ata 1912; con algunhas interrupcións durante os séculos XVIII e XIX co establecemento de señores albaneses de mentalidade autonomista. O primeiro estado albanés independente foi fundado pola Declaración de Independencia de Albania tras unha breve ocupación polo Reino de Serbia. A formación dunha conciencia nacional albanesa data de finais do século XIX e foi o fenómeno máis amplo do ascenso do nacionalismo no Imperio Otomán.
Un estado monárquico de curta duración coñecido como Principado de Albania (1914–1925) foi sucedido por unha primeira República Albanesa aínda máis curta (1925–1928). Outra monarquía, o Reino de Albania (1928–1939) , substituíu á república. O país sufriu a ocupación de Italia xusto antes da Segunda guerra mundial (1939-1945). Despois do armisticio de Cassibile entre Italia e os aliados, Albania foi ocupada pola Alemaña nazi. Tras o colapso das potencias do Eixe, Albania converteuse nun estado comunista de partido único, a República Popular Socialista de Albania, que durante a maior parte da súa duración estivo dominada polo ditador Enver Hoxha (morto en 1985). O herdeiro político de Hoxha, Ramiz Alia, supervisou a desintegración do estado hoxhaista durante o colapso máis amplo do Bloque do leste a finais da década de 1980.
O réxime comunista derrubouse en 1990, e o antigo Partido do Traballo de Albania foi derrotado nas eleccións de marzo de 1992, no medio do colapso económico e os disturbios sociais. A inestable situación económica levou a unha diáspora albanesa, principalmente a Italia, Grecia, Suíza, Alemaña e América do Norte durante a década de 1990. A crise alcanzou o seu punto álxido na Revolta en Albania de 1997. Unha mellora das condicións económicas e políticas nos primeiros anos do século XXI permitiu a Albania converterse en membro de pleno dereito da OTAN en 2009. O país solicita unirse á Unión Europea.