عملیات پنجه عقاب
عملیات آمریکا برای نجات گروگانهای آمریکایی در ایران (۲۴–۲۵ آوریل ۱۹۸۰) / From Wikipedia, the free encyclopedia
عملیات پنجهٔ عقاب (به انگلیسی: Operation Eagle Claw) که در ایران، به عملیات طبس معروف است نام عملیاتی نظامی بود که توسط نیروی دلتای نیروی زمینی ایالات متحده در ۵ اردیبهشت ۱۳۵۹ برای آزادسازی آمریکاییهای گروگان گرفتهشده در سفارت ایالات متحده در تهران انجام شد. این عملیات، نخستین تجربهٔ عملیاتی نیروی دلتا بود.[1]
عملیات پنجهٔ عقاب | |
---|---|
بخشی از بحران گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران | |
مکان | ۳۳°۰۴′۲۳″ شمالی ۵۵°۵۳′۳۳″ شرقی |
فرمانده | جیمی کارتر سرلشکر جیمز وات سرهنگ جیمز کیل سرهنگ چارلز بکویس سرهنگ مایک وینینگ |
هدف | سفارت آمریکا در تهران |
اجرا | ۲۴–۲۵ آوریل ۱۹۸۰ |
نیروی اجرایی | ارتش ایالات متحده آمریکا
پشتیبانی: |
نتیجه | شکست عملیات انهدام یک بالگرد و یک هواپیمای ترابری |
تلفات و صدمات | ۸ نفر از نیروهای آمریکایی و
یک شهروند ایرانی کشته ۴ نیروی آمریکایی زخمی |
در پی ناکامی دولت ایالات متحده آمریکا در اعمال فشار سیاسی و اقتصادی برای آزادی گروگانهای آمریکایی در تهران که توسط گروهی به نام دانشجویان پیرو خط امام گروگان گرفته شده بودند، جیمی کارتر، رئیسجمهور وقت ایالات متحده، دستور انجام عملیات آزادسازی را صادر کرد.
طی این عملیات، ۶ هواپیما و ۸ بالگرد نیروهای مسلح آمریکا برای آزادی ۵۳ گروگان در تهران، وارد حریم هوایی ایران شدند. در حین این عملیات، ۳ بالگرد دچار نقص فنی شده و در نهایت، عملیات با کشته شدن ۸ نفر در نزدیکی طبس و برخورد یک هواپیمای سی-۱۳۰ و یک بالگرد سیاچ-۵۳ و باقیماندن ۵ بالگرد سیاچ-۵۳ در ایران به پایان رسید. نیروهای آمریکایی با ۵ هواپیمای باقیمانده، خود را به ناو هواپیمابر نیمیتز و جزیرهٔ مصیره در عمان، رساندند.[2]
در ایران، پس از شکست عملیات نیروهای آمریکایی، گروگانهای آمریکایی به مکانهای مختلفی برده شدند تا امکان انجام عملیاتهایی از این دست در آینده دشوارتر شود. در روزهای پس از عملیات پنجهٔ عقاب، نیروی هوایی ایران تجهیزات سانحه دیده بهجا ماندهٔ آمریکایی را مورد هدف قرار داد که طی آن، فرماندهٔ وقت سپاه یزد که در محل حضور داشت، کشته شد. این حوادث باعث افزایش سوءظن به فرماندهان نیروهای هوایی و ستاد ارتش شد و هر دو در کمتر از دو ماه بعد، از سمتهای خود برکنار شدند. در ایالات متحده، جیمی کارتر بهدنبال شکست در حل بحران گروگانگیری، در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۸۰ از رقیب خود رونالد ریگان شکست خورد. سرانجام، گروگانهای آمریکایی تنها دقایقی بعد از سوگند ریاستجمهوری ریگان آزاد شدند.[3]