طغرا
From Wikipedia, the free encyclopedia
طُغرا (یا طُغْری) نوعی از خوشنویسی پیچیدهاست که به وسیله آن لقبها و نام سلطان یا امیری یا عالمی را برسر فرمان او مینوشتند مانند «السلطان الاعظم الاعدل جلال الدین اکبر پادشاه غازی». این خط خاص به عنوان امضاء برای پادشاهان در خاورمیانه و بهویژه برای سلاطین عثمانی بکار میرفتهاست و در برخی مناطق آسیا مهرهای مشابه نیز دیده شدهاست. طغرانویسی با هر خطی امکانپذیر است اما بیشترین خطی که با آن طغرا نوشته شده، دیوانی و ثلث است.
هندوشاه نخجوانی سروده:
اعدلِ اقطارِ شرق و غرب، کز القاب او | بر مناشیرِ امورِ عدل طغرا کردهاند |
همچنین حافظ میگوید:
هلالی شد تنم زین غم که با طغرای ابرویش | که باشد مه که بنماید ز طاق آسمان ابرو |
کار نگاشتن طغرا بیشتر منصب و شغلی خاص بوده بیرون از منصب و شغل کاتب، و گماشته بدین کار را طغرانویس و گاه طغرائی مینامیدند و طغرا به منزله امضاء شاه یا امیر و حاکم بودهاست.
قدیمیترین خطی که شبیه به طغرا برای امضاء سلاطین موجود است متعلق به اورخان اول (۱۲۴۸–۱۳۵۹) دومین سلطان عثمانی است.
کاربرد در امور مالی
در متون مالی و اوراق مثبته اقتصادی، به معنی اصله یا فقره و به عنوان واحد شمارش چک و برات استفاده میشود.