کمدیا دلآرته
From Wikipedia, the free encyclopedia
کمدی مهارت یا کمدیا دلارته (به ایتالیایی: Commedia dell'arte) نوعی از نمایشهای مبتنی بر تئاتر بداههسازی است که در سده ۱۶ در ایتالیا شکل گرفت. نام کامل این نمایش به ایتالیایی «commedia dell’arte all’improvviso» است به معنی «کمدی مهارت بداههپردازی.»
به آن کمدی هنرمندان یا کمدی ماسک هم میگفتند.
کمدی دل آرته ترکیبی بود از لطیفهگویی، حاضر جوابی، شعبده بازی، حرکات آکروبات، رقص و موسیقی، مونولوگ و دیالوگ های خندهدار و تقلید. چون این تئاتر در مقابل تماشاگرانی اجرا میشد که زبان ایتالیایی نمیدانستند، بازیگران در حرکات و حالات بدنی اغراق میکردند تا تماشاگران از زبان بدن آنها منظورشان را دریابند.
این شکل از شادینامه بیشتر توسط هنرمندان چیرهدستی که به فنون "پانتومیم" و بداههپردازی آشنا بودند و توانایی فراوانی برای انجام حرکات آکروباتیک داشتند، توسط این بازیگران دوره گرد، از شهری به شهری دیگر اجرا میشد.[1] کمدی مهارت عمده توجه خود را به خلق تیپهای نمایشی مبذول میساخت و معمولاً ۱۰ بازیگر تیپهای مختلف را به نمایش میگذاشتند. دلیل فراگیرشدن این شکل از نمایش امکان سفر گروه هنرمندان به نقاط مختلف و سبک بودن وسایل لازم صحنه بود، که شامل لباس بازیگران، ماسکها و شمشیرهای چوبی بود. پویایی و ریتم سریع اجراها و امکان بداههسازی بازیگران با توجه به محل و شرایط اجرا گسترش آن را در ایتالیا، فرانسه، انگلیس و روسیه و آلمان فراهم کرد. کمدیادلارته با نمایش "تخت حوضی" ایرانی شباهت بسیاری دارد.[2]
در واقع هم شخصیت های اغراق آمیز در این نوع کمدی وجود داشت و هم شخصیت های پیچیده. همچنین از ماسک(صورتک) هم در این نمایش استفاده میشد.
از ویژگی های دیگر آن استفاده از زبان عامیانه(محاوره) و لهجه ها و گویش های مختلف و گاهاً نادرست در طول نمایش بود.
شکسپیر نمایشنامه "کمدی اشتباهات" را تحت تاثیز کمدیا دلآرته نوشت.