کادیو
From Wikipedia, the free encyclopedia
کادیو (به اسپانیایی: Caudillo) (/kɔːˈdiː(l)joʊ, kaʊˈ-/ kaw-DEE(L)-yoh, kow-، اسپانیایی: [kawˈðiʎo] ; اسپانیایی کهن از لاتین capitellum) نوعی رهبر شخصی است که از قدرت نظامی و سیاسی برخوردار است. هیچ تعریف دقیقی از کادیو وجود ندارد ولی اغلب به جای «جنگسالار» و «مرد قدرتمند» استفاده میشود. این اصطلاح از لحاظ تاریخی با اسپانیا و آمریکای اسپانیاییتبار پس از اینکه تقریباً تمام آن منطقه در اوایل قرن نوزدهم استقلال یافت، مرتبط است.
ریشههای کادیوایسم ممکن است به چارچوب حکومت در اسپانیای قرون وسطی و اوایل مدرن در طی بازپسگیری اندلس از مورها گره خورده باشد. فاتحان اسپانیایی مانند هرنان کورتس و فرانسیسکو پیزارو ویژگیهای، رهبران نظامی کادیو را نشان میدهند.[1] در دوران استعمار، ولیعهد اسپانیا بر قدرت خود تأکید کرد و مجموعهای از نهادهای بوروکراتیک را تأسیس کرد که از چنین حکومت شخصیگرایی جلوگیری میکرد. مورخ جان لینچ استدلال میکند که ظهور کاودیوها در آمریکای اسپانیایی نه در گذشته دور اسپانیا بلکه در زمینه جنگهای استقلال اسپانیایی آمریکا ریشه دارد. آن جنگها حکومت استعماری را کنار زد و در اوایل قرن نوزدهم خلاء قدرت را بر جای گذاشت. کادیوها در تاریخ آمریکای اسپانیاییزبان، بسیار تأثیرگذار بودند و میراث آنها بر جنبشهای سیاسی در دوران مدرن تأثیر گذاشتهاست.[2]
این اصطلاح اغلب توسط منتقدان یک رژیم به صورت تحقیرآمیز استفاده میشود. با این حال، ژنرال اسپانیایی فرانسیسکو فرانکو (۱۹۳۶–۱۹۷۵) با افتخار این عنوان را در طول و پس از سرنگونی نظامی جمهوری دوم اسپانیا در جنگ داخلی اسپانیا (۱۹۳۶–۱۹۳۹)، به موازات آلمان و ایتالیا،[3] معادلهای همان دوره: Führer و Duce. سانسورچیان اسپانیایی در دوران حکومت او به ناشرانی حمله کردند که این اصطلاح را برای مردان قدرتمند آمریکایی اسپانیاییتبار به کار میبردند.[4] اعمال قدرت کادیلو شکلی است که اقتدارگرایانه تلقی میشود. اکثر جوامع گاهی اوقات رهبران شخصیت گرا داشتهاند، اما آمریکای اسپانیاییتبار بسیار بیشتری داشتهاست،[5] که اکثر آنها کائودیلوهای خود را توصیف نمیکردند. با این حال، محققان این اصطلاح را برای انواع رهبران آمریکایی اسپانیاییتبار به کار بردهاند.[6][7][8][9][10]