نژاد آریایی
گروهبندی نژادی / From Wikipedia, the free encyclopedia
نژاد آریایی، یک دستهبندی نژادی منسوخ است که در دوره زمانی اواخر قرن ۱۹ میلادی تا اواسط قرن ۲۰ میلادی، برای توصیف بخشی از مردمان اروپایی و آسیای غربی استفاده میشد.
این عبارت ناشی از این تفکر بود که گویشوران اولیه زبانهای هند و اروپایی و نوادگانشان تاکنون، یک نژاد یا زیرنژاد خاص از نژاد فرضی (عِرقی) قفقازی را تشکیل میدهند.
اصطلاح «آریایی» نام قومی مردمان هندوایرانی باستان بود که ریشه واژهٔ «ایران» است.[1][2][3] از آنجا که تفاوتهای ژنتیکی انسان به تفاوتهای نژادی نمیانجامد؛ امروزه لغت نژاد در دستهبندی گروههای انسان مدرن در تحقیقات علمی منسوخ شده[4] و برخلاف گذشته عنوان نژاد آریایی کاربرد ندارد. در نوشتههای آکادمیک سالهای اخیر آریایی برای اشاره به زبانهای هندو-ایرانی و هندو-اروپایی بکار میرود.[5] در شرق، آریایی صرفاً مفهومی زبانشناسی بود برای مشخص کردن زبانهای ایرانی و هندی-آریایی،[6] اما همین واژه در غرب، از قرن نوزدهم در ترکیب نژاد آریایی به نژادی فرضی گفته شد که به یکی از زبانهای هند و اروپایی سخن میگفتند،[7] اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم مفهوم نژادپرستانه این اصطلاح پر رنگتر شد و در نهایت در قالب «نژاد برتر» در ایدئولوژی آلمان نازی نمود پیدا کرد. نازیها معتقد بودند که نژاد نوردیک (Nordic race) خالصترین گونه یک گله انسانی اولیه به نام هندو-اروپایی—آغازین (Proto-Indo-Europeans) است.[8] مدتهاست آریاییگری در غرب، چه به عنوان یک فرضیه علمی و چه به عنوان یک جهانبینی سیاسی کنار گذاشته شدهاست (به استثنای گروه به حاشیه رانده شدهای از راستگراهای افراطی).[9]