نقص بیننشینی
From Wikipedia, the free encyclopedia
نقص بیننشینی (به انگلیسی: Interstitial defect) یکی از عیوب نقطهای در بلورشناسی است و زمانی به وجود میآید که اتمها، فضایی از ساختار کریستالی که بهطور عادی خالی (اشغال نشده) است را اشغال کنند. این اتمها میتوانند از خود اتمهای یک ساختار یا اتمهایی خارجی باشند. به حالت اول خود بیننشینی و به حالت دوم بیننشینی ناخالصی گفته میشود. هیچ مادهای در طبیعت به صورت خالص وجود ندارد و اتمهای خارجی در آن قرار دارند اگر این اتمها به صورت اتفاقی وارد شبکه شده باشند به آنها ناخالصی (impurities) گفته میشود، اما اگر به صورت عمدی و برای بهبود خواص و ویژگیهای ماده به آن اضافه شوند به آنها دوپینگ (dopant) گفته میشود.
اتمهای بیننشین، مانند کربن در ساختار آهن، در فضاهای خالی شبکه که به حفرات کریستالی معروفند و به دو نوع کلی ۴ وجهی و ۸ وجهی تقسیم میشوند قرار میگیرند.
شرط لازم برای وقوع این پدیده اینست که انرژی آزاد گیبس ساختار دارای نقص از انرژی آزاد گیبس ساختار بدون نقص کمتر باشد. تجمع نقصها انرژی آزاد را کاهش و در عین حال نقص نقطهای زیاد آن را افزایش میدهد. مینیمم نمودار انرژی آزاد در هر دمایی، نقطه تعادلی را نشان میدهد.