میرحسین موسوی
۴۵امین و آخرین نخستوزیر ایران (۱۳۶۰–۱۳۶۸) / From Wikipedia, the free encyclopedia
میرحسین موسوی خامنه (زادهٔ ۱۱ اسفند ۱۳۲۰) سیاستمدار ایرانی است که از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ بهعنوان چهل و پنجمین و آخرین نخستوزیر ایران فعالیت میکرد. او یکی از نخستین اعضای شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و یکی از بلندپایهترین اعضا و قائممقامِ دبیرکل این حزب در دههٔ ۱۳۶۰ و نخستین سردبیر روزنامهٔ جمهوری اسلامی بود.[5] او تا پیش از خیزش ۱۴۰۱ ایران، بهعنوان شخصی اصلاحطلب شناخته میشد اما پس از آن، تغییر موضع داد و خواستار تشکیل مجلس مؤسسان برای تعیین نظام و قانون اساسی جدید در ایران شد.[6][7][8]
میرحسین موسوی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوره مسئولیت ۱۲ مهر ۱۳۶۸ – ۲۴ اسفند ۱۳۹۰ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
گمارنده | سید علی خامنهای | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
رئیس | اکبر هاشمی رفسنجانی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مشاور عالی رئیسجمهور ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوره مسئولیت ۲۰ مهر ۱۳۷۶[1] – مرداد ۱۳۸۴ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
رئیسجمهور | سید محمد خاتمی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پس از | سید مصطفی میرسلیم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پیش از | سید مجتبی ثمره هاشمی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مشاور سیاسی رئیسجمهور ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوره مسئولیت ۱۲ شهریور ۱۳۶۸[2] – مرداد ۱۳۷۶ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
رئیسجمهور | اکبر هاشمی رفسنجانی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پیش از | سعید حجاریان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چهل و پنجمین نخستوزیر ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوره مسئولیت ۷ آبان ۱۳۶۰ – ۲۵ مرداد ۱۳۶۸ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
رئیسجمهور | سید علی خامنهای | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پس از | محمدرضا مهدوی کنی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پیش از | انحلال جایگاه | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شصتمین وزیر امور خارجه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوره مسئولیت ۱۴ تیر ۱۳۶۰ – ۲۴ آذر ۱۳۶۰ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
رئیسجمهور | محمدعلی رجاییسید علی خامنهای | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نخستوزیر | محمدعلی رجاییمحمدجواد باهنرمحمدرضا مهدوی کنیخودش | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
قائممقام | احمد عزیزی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پس از | محمدعلی رجایی (سرپرست) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پیش از | علیاکبر ولایتی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اطلاعات شخصی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
زاده | میرحسین موسوی خامنه ۱۱ اسفند ۱۳۲۰ (۸۲ سال) خامنه، شهرستان شبستر، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
حزب سیاسی | راه سبز امید | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دیگر عضویتهای سیاسی | حزب جمهوری اسلامی (۱۳۶۶–۱۳۵۷) جنبش مسلمانان مبارز (۱۳۵۷–۱۳۵۵) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
همسر(ان) | زهرا رهنورد | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
فرزندان | ۳ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
خویشاوندان | میرمحمود (برادر)محمدحسین شریفزادگان (شوهرخواهر) سید علی حبیبی موسوی (خواهرزاده) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اقامتگاه | تهران، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
هیئت دولت | دولت دومدولت موقت مهدوی کنیدولت سومدولت چهارم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
جایزهها | نشان استقلال[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
امضا | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
خدمات نظامی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
وفاداری | ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
سالهای خدمت | ۱۳۶۸–۱۳۶۶ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
یگان | قرارگاه مرکزی خاتمالانبیاستاد فرماندهی کل قوا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
جنگها/عملیات | جنگ ایران و عراق | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پسزمینههای علمی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
تحصیلات | معماری | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دانشگاه | دانشگاه ملی ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کار علمی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
زمینهٔ تخصصی/حوزه کاری | علوم سیاسی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نهاد | دانشگاه تربیت مدرس | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
موسوی در رشتهٔ معماری و شهرسازیِ دانشگاه ملی ایران تحصیل کرد. نخستین فعالیت دولتی رسمی او در جمهوری اسلامی بهعنوان وزیر امور خارجه در ۱۳۶۰ بود. در همان سال بهدنبال مرگ نخستوزیر وقت، محمدجواد باهنر، او به سمت نخستوزیری رسید. از آنجا که تمام سالهای نخستوزیریِ او در زمان رهبری سید روحالله خمینی بود و خصوصاً در سال ۱۳۶۴ تمدید کابینهٔ او برای چهارسال مجدد با حکم خمینی بهعنوان ولایت فقیهِ وقت صورت گرفت، از او با عنوان «نخستوزیر امام» نام برده میشود.[9][10] موسوی پس از درگذشت خمینی، با تغییر قانون اساسی و حذف پست نخستوزیری، بیست سال از فعالیتهای اجراییِ دولتی کناره گرفت.
اصلاحطلبان در سالهای ۱۳۷۶ و ۱۳۸۴ از موسوی دعوت کردند که برای انتخابات ریاستجمهوری ثبتنام کند ولی او قصد نداشت به مشاغل دولتی برگردد و نپذیرفت؛ اما در سال ۱۳۸۸ وارد انتخابات شد و پس از اعلام نتایج، همراه با دیگر معترضان، نتیجهٔ انتخابات را ناشی از تقلب گسترده در انتخابات دانست و اعلام کرد که خودش پیروز انتخابات بودهاست.[11] او به رهبران جنبش اعتراضی ایران موسوم به جنبش سبز تبدیل شد و «راه سبز امید» را به عنوان بدنهٔ تشکیلاتی آن تأسیس کرد.[12][13][14][15] گسترش جنبش سبب شد که حاکمیت از اسفند ۱۳۸۹ او و همسرش زهرا رهنورد و نیز مهدی کروبی را در حبس خانگی قرار دهد. نشریهٔ تایم در سال ۲۰۱۰ موسوی را یکی از تأثیرگذارترین افراد جهان نامید.[16]