مکتب بوداپست
From Wikipedia, the free encyclopedia
مکتب بوداپست (به انگلیسی: Budapest School)، (به مجاری: Budapesti iskola) و (به آلمانی: Budapester Schule) یک مکتب فکری است که در اصل اومانیسم مارکسیستی بود ولی بعدها پسامارکسیسم و لیبرالیسم دگراندیش شد که در اوایل دهه ۱۹۶۰ در مجارستان ظهور کرد و به اصطلاح به جریان چپ نو مجارستان وابسته بود. اعضای آن دانشجویان یا همکاران جورج لوکاچ (۱۳ آوریل ۱۸۸۵–۴ ژوئن ۱۹۷۱) مجارستانی بودند. این مکتب نخست به سمت توسعه آثار لوکاچ در هستیشناسی اجتماعی و زیباییشناسی گرایش داشت ولی به سرعت شروع به چالش کشیدن پارادایم مارکسیسم لوکاچ کرد، بنابراین نظریه انتقادی معاصر را بازسازی نمود. بیشتر اعضا بعدها مارکسیسم را رها کردند. طرفداران مکتب بوداپست همچنین از «دیکتاتوری بر فراز نیاز» کشورهای وابسته به شوروی انتقاد میکردند و بر همین اساس، اکثر اعضا آن توسط دولت مجارستان - وابسته به شوروی - تبعید شدند.
جورج لوکاچ در نامهای به «مکمل ادبی تایمز» در ۱۵ فوریه ۱۹۷۱ هم توجه عموم و هم توجه مارکسیسم غربی را به «مکتب مارکسیسم بوداپست» جلب کرد.
اعضای مکتب بوداپست عبارتند از: اگنس هلر (۱۲ مه ۱۹۲۹-۱۹ ژوئیه ۲۰۱۹)، فرانس فهر، گئورگ مارکوس (۱۳ آوریل ۱۹۳۴-۵ اکتبر ۲۰۱۶)، ایشتوان ماساروش (۱۹ دسامبر ۱۹۳۰-۱ اکتبر ۲۰۱۷)، میهالی وایدا (زاده ۱۹۳۵)، ماریا مارکوس (۱۹۳۶-۲۰۱۷) و دیگران. نوشتههای مکتب بوداپست از دهه ۱۹۶۰ بهطور گسترده خوانده و مورد پژوهش واقع شدهاست.