محسن فخریزاده
عضو ارشد پیشین سپاه پاسداران / From Wikipedia, the free encyclopedia
محسن فخریزاده مهابادی (۱ فروردین ۱۳۴۰ – ۷ آذر ۱۳۹۹) فیزیکدان هستهای اهل ایران، رئیس سازمان پژوهش های نوین دفاعی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران و سردار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بود و یکی از شخصیتهای اصلی برنامه هستهای ایران محسوب میشد.[8]
محسن فخریزاده | |
---|---|
نام هنگام تولد | محسن فخریزاده مهابادی |
زادهٔ | ۱ فروردین ۱۳۴۰[1] قم، ایران |
درگذشت | ۷ آذر ۱۳۹۹ (۵۹ سال) بلوار مصطفی خمینی، شهر آبسرد دماوند، استان تهران[2] |
علت مرگ | ترور |
آرامگاه | امامزاده صالح (تجریش)، تهران[1] |
دیگر نامها | حسن محسنی[3] |
تحصیلات | دانشگاه شهید بهشتی دانشگاه صنعتی اصفهان دانشگاه تهران |
پیشه | فیزیکدان هستهای (کارشناسی ارشد)[4] |
شناختهشده برای | برنامهٔ هستهای و برنامهٔ موشکی ایران |
همسر(ها) | صدیقه قاسمی[5] |
فرزندان | ۳[6] |
جایزه(ها) | نشان خدمت (درجه ۲) نشان نصر (درجه ۱) |
پیشینه نظامی | |
شاخه نظامی | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
سالهای خدمت | ح. ۱۳۵۸–۱۳۹۹ |
درجه | سرتیپ[7] |
فخریزاده پس از انقلاب ۱۳۵۷ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد. او در دانشگاه شهید بهشتی تحصیل کرد و سپس از دانشگاه صنعتی اصفهان مدرک کارشناسی ارشد و از دانشگاه تهران دکترا گرفت. او از سال ۱۳۷۰ استاد فیزیک دانشگاه امام حسین بود. فخریزاده سازمان پژوهشهای نوین دفاعی و پروژه نمک سبز را هدایت میکرد. او در آغاز دههٔ ۲۰۱۰ سازمان پژوهشهای نوین دفاعی را تأسیس و هدایت کرد، که به گفته ایالات متحده، به تحقیقات مفیدی بهمنظور ساخت جنگافزار هستهای منجر شد. دولت ایران نیز جنبهٔ نظامی برنامه هستهای را رد کردهاست. در سال ۲۰۱۸، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل گفت که فخریزاده رئیس پروژه آماد است. پس از مرگش، دولت ایران اعلام کرد که فخریزاده در ساخت کیتهای آزمایش کووید-۱۹ و واکسنی برای استفاده در طول همهگیری نقش داشتهاست.
فخریزاده در حالی که ریاست سازمان پژوهشهای نوین دفاعی را برعهده داشت،[9] در آذر ۱۳۹۹ بهوسیلهٔ دولت اسرائیل در آبسرد با استفاده از اسلحهٔ ماهوارهای خودگردان ترور شد.[10][11] در مصاحبه تلویزیونی ژوئن ۲۰۲۱، یوسی کوهن، رئیس سابق موساد، نقش اسرائیل در این ترور سیاسی را توضیح داد.[12] دولت ایران کشتهشدن فخریزاده را «ترور دولتی» نامید.[13] این رخداد باعث افزایش تنش در منطقه شد و قوه مقننه جمهوری اسلامی لایحهای را برای جلوگیری از بازرسی برنامهٔ هستهای تصویب کرد.
فخریزاده یکی از پنج شخصیت ایرانی بود که یک بار نامش در فهرست ۵۰۰ نفرهٔ قدرتمندترین افراد جهان که از سوی نشریهٔ آمریکایی فارن پالیسی منتشر میشود، قید شده بود. بهدلیل ارتباطش با برنامهٔ هستهای ایران، هم شورای امنیت سازمان ملل متحد و هم ایالات متحده دستور مسدود شدن داراییهای او را در میانهٔ دههٔ ۲۰۰۰ صادر کرد. در قطعنامهٔ ۱۷۴۷ شورای امنیت که در ۲۴ مارس ۲۰۰۷، علیه فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران تصویب شد، نام او جزو افراد تحریم شده قرار داده شد.[14]