مارس اکسپرس
ماموریت و اکتشاف فضایی / From Wikipedia, the free encyclopedia
مارس اکسپرس (به انگلیسی: Mars Express)، یک مأموریت اکتشاف فضا است که توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) انجام شدهاست. مأموریت مریخ اکسپرس کاوش سیارهٔ مریخ، و نخستین تلاش مأموریت سیارهای این آژانس است. واژهٔ «اکسپرس» در اصل اشاره به کارایی و سرعتی است که این فضاپیما طراحی و ساخته شدهاست.[1] با این حال «اکسپرس» بیانگر سفر نسبتاً کوتاه بین سیارهای فضاپیما نیز هست، نتیجهای که زمان راهاندازی شدن را؛ که در آن مدارهای زمین و مریخ آنها را به نزدیکترین فاصله از یکدیگر در طی ۶۰٬۰۰۰ سال گذشته قرار داده بوده، توصیف میکند.
گونه مأموریت | مدارگردی مریخ |
---|---|
اپراتور | ایسا |
شناسهٔ کوسپار | 2003-022A |
شماره ستکات | ۲۷۸۱۶ |
وبگاه | |
مدت مأموریت | Elapsed: ۲۰ سال، ۱۱ ماه و ۲۵ روز since launch ۲۰ سال، ۵ ماه و ۲ روز at Mars |
ویژگیهای فضاپیما | |
سازنده | آستریوم (EADS) |
جرم پرتاب | ۱٬۱۲۳ کیلوگرم (۲٬۴۷۶ پوند) |
جرم خشک | ۶۶۶ کیلوگرم (۱٬۴۶۸ پوند) |
توان | 460 watts |
آغاز مأموریت | |
تاریخ راهاندازی | 2 June 2003, 17:45 (2003-06-02UTC17:45Z) UTC |
موشک | Soyuz-FG/Fregat |
سایت پرتاب | بایکونور ۳۱/۶ |
پیمانکار | استارسم |
مشخصات مداری | |
سامانه مرجع | Areocentric |
خروج از مرکز | ۰٫۵۷۱ |
حضیض areion | ۲۹۸ کیلومتر (۱۸۵ مایل) |
اوج areion | ۱۰٬۱۰۷ کیلومتر (۶٬۲۸۰ مایل) |
انحراف مداری | 86.3 degrees |
تناوب | 7.5 hours |
مدارگرد مریخ | |
اجزای فضاپیما | Mars Express |
ورود به مدار | 25 December 2003, 03:00 UTC MSD 46206 08:27 AMT |
سطحنشین مریخ | |
اجزای فضاپیما | بیگل ۲ |
تاریخ فرود | 25 December 2003, 02:54 UTC |
مارس اکسپرس شامل دو بخش است، یکی بخش مارساکسپرس مدارگرد و دیگری بیگل ۲؛ کاوشگری که برای انجام پژوهشهای دگرزیستشناسی و ژئوشیمی طراحی شدهبود. اگر چه کاوشگر در قرارگیری و تکمیل برنامهٔ پس از فرود خود بر سطح مریخ موفق نبود، مدارگرد با موفقیت به انجام اندازهگیریهای علمی از اوایل سال ۲۰۰۴ ادامه میدهد، که در بر گیرنده ی: تصویربرداری با وضوح بالا و نقشهبرداریهای کانیشناسی از سطح مریخ، صدا-رادار گرافی ساختار زیر سطحی تا عمق پرمافروست، تعیین دقیق ترکیب و گردش جوّی، و بررسی چگونگی تعامل جو با محیط میانسیارهای.
با توجه به بازدههای ارزشمند علمی و انعطاف پذیریِ بسیارِ مقطعیِ مأموریت، برنامهٔ کار مارس اکسپرس تاکنون شش بار تمدید شده، که آخرین تمدید تا پایان سال ۲۰۲۰ بودهاست.[2][3][4] استفاده مجدد از برخی از ابزارهای مدارگرد، از جمله سیستمهای دوربین و برخی از طیفسنجها، از روی طرحی که برای راهاندازی پروژهٔ ناموفق مریخ ۹۶ روسیه در سال ۱۹۹۶ (که کشورهای اروپایی بیشتر ابزارهای دقیق و تامینهای مالی ارائه کرده بودند) ساخته شد. طراحی مارس اکسپرس طرحی از مأموریت روزتای ایسا، که مبلغ قابل توجهی صرف توسعهٔ آن شدهبود است. همان طراحی برای مأموریت ونوس اکسپرس به منظور افزایش قابلیت اطمینان و کاهش هزینه و زمان استفاده شد. به این ترتیب کل هزینهٔ این پروژه حدود ۳۴۵ $ میلیون بود، در مقایسه کمتر از نیمی از مأموریت مشابه در ایالات متحده.[5] در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۴، آژانس فضایی اروپا از سالم ماندن مارس اکسپرس پس از گذر دنبالهدار سیدینگ اسپرینگ از کنار آن[6] و همچنین، همه مدارگردهای ناسا در اطراف مریخ و مدارگرد آیاسآراّو[7] و مأموریت مدارگرد مریخ خبر داد.[8]
پس از رسیدن به مریخ در سال ۲۰۰۳، بیش از ۱۳ سال پیش، (و هنوز)، آن را در مقام دومین طولانیترین فضاپیمای فعال در مدار اطراف یک سیاره غیر از زمین، در پشت سر تنها مدارکرد هنوز هم فعال مارس آدیسی ۲۰۰۱ ناسا قرار میدهد.