فهرست میراث جهانی در ترکمنستان
From Wikipedia, the free encyclopedia
میراث جهانی در ترکمنستان شامل ۳ اثر فرهنگی در ترکمنستان است. ترکمنستان ۳۰ سپتامبر ۱۹۹۴ م به این کنوانسیون پیوست و تا سال ۲۰۲۰ م افزون بر ۳ سایت ثبتشده، ۸ سایت نیز از این کشور در فهرست آزمایشی قرار گرفتهاست.
همانطور که در پیماننامه میراث جهانی یونسکو — که در سال ۱۹۷۲ م تأسیس شده — شرح داده شدهاست، سایتهای میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، یونسکو مکانهایی هستند که اهمیت فرهنگی یا طبیعی دارند. طبق کنوانسیون یونسکو هر اثری پس از ثبت توسط این کمیته، باید از سوی کشور نگهدارندهٔ اثر، مورد توجه ویژه قرار گیرد و انجام هرگونه دخل و تصرف یا اقدامی که باعث به خطر افتادن آن شود، ممنوع است.[1]
مرو قدیمیترین و از بهترین شهرهای واحهٔ حفاظتشده در طول مسیر ابریشم در آسیای میانه است. بقایای موجود در این واحهٔ وسیع ۴۰۰۰ سال از تاریخ بشر را دربرمیگیرد. تعدادی از بناهای تاریخی، بهویژه از دو هزارهٔ گذشته، هنوز قابل مشاهده است. این شهر نخستین اثر ثبتشده در ترکمنستان است. همچنین بناهای تاریخی بزرگ از دورههای مختلف تاریخی در این شهر وجود دارد. از جملهٔ آنها میتوان به کوشکها — یکی از ویژگیهای بارز معماری مرو—، قلعهها و بسیاری از مساجد و مقبره اشاره کرد. پارک تاریخی و فرهنگی دولتی مرو باستان با مصوبهای در سال ۱۹۸۷ م ایجاد شد و دارای حفاظت بالا در سطح ملی است که با مفاد قانون ۱۹۹۲ م در مورد حمایت از آثار تاریخی و فرهنگی ترکمنستان به آن اعطا شدهاست. این پارک تاریخی و تمام اجزای آن در فهرست میراث ملی قرار دارند.[2]
کهنهگرگانج دومین اثر ثبتشده در کشور ترکمنستان شامل مجموعهای از بناهای تاریخی عمدتاً از قرن یازدهم تا شانزدهم میلادی، از جمله مسجد، دروازههای کاروانسرا، قلعهها، مقبرهها و منارهای به ارتفاع ۶۰ متر است. کهنهگرگانج مرکز منطقهٔ خوارزم و بخشی از شاهنشاهی هخامنشی بودهاست. این شهر نمایندهٔ یک سنت فرهنگی (فرهنگ اسلامی خوارزم) را ارائه میدهد و در نوع حفظ آن بینظیر است. کهنهگرگانج توسط قوانین ملی محافظت میشود و همچنین توسط شهرداری محلی از حفاظت محلی نیز برخوردار است.[3]
در یازدهمین نشست سازمان یونسکو که ۲۹ ژوئن ۲۰۰۷ م در نیوزلند برگزار شد مجموعه آثار تاریخی و معماری نسای قدیم ترکمنستان در فهرست میراث جهانی ثبت شد. نسا شهری آباد در خراسان شرقی میان شهر مرو و بلخ و پایتخت تیرداد دومین پادشاه اشکانی بودهاست.[4]