فناوری شناساگریزی
فناوری نظامی برای کمتر دیدهشدن تجهیزات و سربازان / From Wikipedia, the free encyclopedia
فناوری شناساگریزی[1](به انگلیسی: Stealth technology) یا فناوری پنهانکاری، زیرشاخهای از تاکتیکهای نظامی و پادکارهای الکترونیکی فعال یا غیرفعال است[2] که شامل گسترهای از روشهای کاربردی برای هرچه کمتر دیده شدن سربازان، هواگردها، کشتیها، زیردریاییها، موشکها، ماهوارهها و خودروها در برابر رادار، جستجوگر فروسرخ،[3] سونار و دیگر روشهای تشخیص میشود.
گاهی از واژه رادارگریزی بهجای شناساگریزی استفاده میشود؛ البته باید توجه داشت که رادارگریزی (کاهش انتشار و بازتاب امواج راداری) یکی از ویژگیهای فناوری شناساگریزی است، اما برای کاهش احتمال شناسایی، کاهش بازتاب حرارتی، صوتی و بصری هم لازم است.
توسعه فناوریهای شناساگریزی نوین در آمریکا در سال ۱۹۵۸ آغاز شد؛[4][5] هنگامیکه تلاشهای قبلی برای پنهان کردن هواپیماهای جاسوسی یو-۲ از رادارهای شوروی در دوران جنگ سرد شکست خورد.[6] هدف این بود که شکل خاصی برای هواپیماها طراحی کنند تا با دور کردن امواج از مسیر رادار، تشخیص هواگرد را دشوار کند.[7] مواد جاذب رادار هم برای کاهش یا جلوگیری از انعکاس امواج رادار از سطح هواپیما ساخته و آزمایش شدند. چنین تغییراتی در شکل و ترکیب سطح (بدنه)، به فناوری پنهانکاری امروزی در بمبافکن شناساگریز نورثروپ گرومن بی-۲ اسپیریت منجر شد.[5]
مفهوم پنهانکاری عبارت است از عملیات یا مخفی شدن در حالی که دشمن هیچ نشانهای از حضور نیروهای دوست نیابد. این مفهوم ابتدا با استتار مطرح شد تا ظاهر یک شئ و پسزمینه بصری ترکیب شوند. با بهبود فناوریهای کشف و رهگیری (مانند رادار، جستجو و ردیابی فروسرخ و موشک سطحبههوا)، طراحی و عملکرد جنگجویان و جنگافزارها نیز تغییر کردهاست. برخی از یونیفرمهای نظامی بهکمک مواد شیمیایی، رد فروسرخشان کاهش یافتهاست. یک وسیله نقلیه شناساگریز مدرن از ابتدا بهگونهای طراحی میشود که امضای طیفی کنترلشده داشته باشد. درجه پنهانکاری در هر طرح معین، با توجه به تهدیدات پیشبینیشده انتخاب میشود.[نیازمند منبع]