شهر کربن صفر
From Wikipedia, the free encyclopedia
شهر کربن صفر هدف برنامهریزان شهری است [1] که میتوان آن را به شکلهای مختلفی تعریف کرد. در مفهوم محدودتر تولید و استفاده از انرژی، شهری با کربن صفرT شهری است که به همان میزان یا بیشتر که انرژی پایدار بدون کربن استفاده میکند، تولید کند.[2][3]
در مفهوم گستردهتر با رویکرد مدیریت انتشار گازهای گلخانهای، شهری با کربن صفر شهری است که ردپای کربن خود را با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر به حداقل (ایدهآل صفر یا منفی) کاهش میدهد. کاهش انتشار کربن از طریق طراحی شهری کارآمد، استفاده از فناوری و تغییر سبک زندگی و تعادل انتشار گازهای گلخانهای باقیمانده از طریق ترسیب کربن تحقق مییابد.[4][5][6]
از آنجایی که زنجیره تأمین یک شهر بسیار فراتر از مرزهای آن امتداد دارد، مؤسسه زیستمحیطیهای میدوز (High Meadows) از دانشگاه پرینستون، استفاده از یک تعریف فرامرزی از شهر با کربن خالص صفر را پیشنهاد میکند که «شهری است که زیرساخت کربن خالص صفر و سیستمهای تامین غذا دارد».[7]
در اکثر شهرها در سراسر جهان از زغالسنگ، نفت یا گاز به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده میشود و در نتیجه دیاکسید کربن را در جو آزاد میکنند که یک گاز گلخانهای کلیدی است؛ بنابراین توسعه شهرها ارتباط تنگاتنگی با علل و تأثیرات تغییرات آب و هوایی دارد.[4][8] تا سال ۲۰۱۹ شهرها دو سوم کل انرژی را مصرف میکردهاند و ۷۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه ای مرتبط با انرژی را تولید میکنند.[9][10][11]
در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد از مردم جهان در شهرها زندگی میکنند؛ نسبتی که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰ درصد و تا سال ۲۰۸۰ تقریباً ۸۰ درصد افزایش یابد.[5] توسعه شهری با تمرکز بر کاهش کربن، به عنوان یک روند اجتناب ناپذیر برای شهرسازی پایدار دیده میشود. اهداف اساسی شامل اجتناب از آسیب به سیاره زمین و مقابله با تأثیرات تغییرات آب و هوایی است.[8][12][13] تا سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰۰ شهر در سرتاسر جهان به عنوان بخشی از کمپین مسابقه شهرها به سمت صفر(Cities Race to Zero)، بخشی از یک کمپین بزرگتر سازمان ملل متحد با نام Race to Zero، اقداماتی را در واکنش به تغییرات آب و هوایی انجام دادهاند.[5] در میان آنها ۲۵ ابرشهر از جمله ریودوژانیرو، نیویورک، پاریس، اسلو، مکزیکوسیتی، ملبورن، لندن، میلان، کیپ تاون، بوئنوس آیرس، کاراکاس، کپنهاگ، ونکوور و هنگ کنگ وجود دارد. در ایالات متحده، بیش از ۱۰۰ شهر متعهد شدهاند که کربن صفر شوند.[14]
یک شهر توسعه یافته مدرن که تلاش میکند به وضعیت کربن خالص صفر دست یابد، نیاز به ارزیابی هفت سیستم تأمین کلیدی در حوزه انرژی، حمل و نقل، ارتباطات، مواد غذایی، مصالح ساختمانی، آب، زیرساخت سبز و مدیریت زباله دارد.[15] استراتژیهای رسیدن به صفر خالص، شامل توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر، کاهش مصرف انرژی و منابع از طریق طراحی بهتر شهری و تغییر سبک زندگی، کاهش ضایعات، و ایجاد فضاهای سبز و مخازن کربن برای حذف کربن از جو است. رویکردهای برنامهریزی شهری پایدار شهرهای بدون کربن بهطور فزایندهای بر استفاده از منابع غذایی، انرژی و منابع تجدیدپذیر محلی تأکید دارند.[16]
برخی از برنامهریزان شهری به جای استفاده و تطبیق شهرهای موجود، شهرهای بدون کربن را از ابتدا و نقطه صفر طراحی کردهاند. این امر به برنامهریزان شهری امکان کنترل بیشتری بر تمام جنبههای طراحی شهر میدهد و این که چگونه هر شهر میتواند به عدم انتشار کربن کمک کند.
چنین طراحی ای، شهر را قادر میسازد که از صرفه جویی در مقیاس بزرگ و از گزینههای بیشتر در ساخت و ساز که ممکن است در شهری با ساختارهای موجود امکانپذیر نباشد، بهرهمند شود. چنین شهرهایی با کربن صفر شرایط زندگی و توسعه اقتصادی بهینه را حفظ میکنند و در عین حال اثرات زیستمحیطی را حذف میکنند.[12]