سل مقاوم به چند دارو
From Wikipedia, the free encyclopedia
سل مقاوم به چند دارو (MDR-TB) یک شکل از عفونت سل (TB) است که به خاطر وجود باکتری که به حداقل دو مورد از قدرتمندترین داروهای خط اول ضد سل یا ایزونیازید یا ریفامپین مقاوم است بوجود میآید. برخی از انواع سل در برابر داروهای خط دوم نیز مقاوم هستند و به آنها سل مقاوم به داروی پیشرفته (XDR_TB) میگویند.[1]
Multi-drug-resistance tuberculosis | |
---|---|
Mycobacterium tuberculosis bacteria seen by microscope | |
تخصص | بیماری عفونی (تخصص پزشکی) |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
سل در اثر عفونت با باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد میشود. تقریباً از هر چهار نفر یک نفر در جهان به باکتری سل مبتلا هستند.[1] فقط هنگامی که باکتری فعال میشود، افراد به سل مبتلا میشوند. باکتریها در نتیجه هر چیزی که میتواند از ایمنی بدن فرد بکاهد، فعال میشود مانند اچ آی وی، بالا رفتن سن، دیابت یا سایر بیماریهای نقص ایمنی. سل را معمولاً میتوان با یک دوره چهار داروی ضد سل استاندارد یا خط اول (به عنوان مثال ایزونیازید، ریفامپین و هر نوع فلوروکینولون) درمان کرد.
با این حال، با شروع اولین درمان آنتیبیوتیکی سل در سال ۱۹۴۳، برخی از سویههای باکتری سل از طریق تغییرات ژنتیکی نسبت به داروهای استاندارد مقاومت نشان دادند.[2][3] در حال حاضر اکثر موارد مقاوم به چند دارو در سل به دلیل وجود یک سویه باکتری سل به نام نژاد پکن است.[4][5] این روند در صورت استفاده از درمانهای نادرست یا ناکافی تسریع میشود و منجر به ایجاد و گسترش سل مقاوم در برابر چند دارو (MDR-TB) میشود. درمان نادرست یا ناکافی ممکن است به دلیل استفاده از داروهای غلط، استفاده از تنها یک دارو (درمان استاندارد حداقل دو دارو باشد)، عدم مصرف مداوم دارو یا برای یک دوره درمان کامل (درمان برای چندین ماه لازم است).[6][7] درمان MDR-TB به داروهای خط دوم (به عنوان مثال، فلوروکینولونها، آمینوگلیکوزیدها و سایر داروها) احتیاج دارد، که به طور کلی از داروهای خط اول کم اثرتر، سمی تر و بسیار گران ترند. برنامههای درمانی MDR-TB که شامل فلوروکینولونها و آمینوگلیکوزیدها است میتواند تا دو سال ادامه داشته باشد در حالی که درمان با داروهای خط اول تنها ۶ ماه به طول میانجامد، و بیش از ۱۰۰۰۰۰ دلار آمریکا هزینه دارد.[8] در صورت تجویز یا مصرف نادرست این داروهای خط دوم، مقاومت در برابر بیماری بیشتر میشود و میتواند منجر به XDR-TB شود.
سویههای مقاوم به سل در حال حاضر در جامعه وجود دارند، به طوری MDR-TB میتواند به طور مستقیم از فرد مبتلا به فرد غیرمبتلا منتقل شود. در این مورد، یک فرد که قبلاً درمان نشده، مورد جدیدی از MDR-TB را ارتقا میبخشد. این مورد به عنوان MDR-TB اولیه شناخته میشود، و تا ۷۵٪ موارد عمل ایجاد بیماری است.[9] MDR-TB اکتسابی زمانی که یک شخص با سویه غیرمقاوم سل به صورت ناقص درمان میشود، ایجاد میشود، در نتیجه بتعث ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی در باکتریهای سل میشود که باعث آلوده شدنشان میگردد. این افراد میتوانند به نوبه خود افراد دیگر را نیز به MDR-TB آلوده کنند.[3][6]
تخمین زده میشود که MDR-TB مسئول ۶۰۰٬۰۰۰ مورد جدید سل و ۲۴۰٬۰۰۰ مورد مرگ در سال ۲۰۱۶ میباشد و MDR-TB 4.1% از کل موارد جدید سل و ۱۹٪ موارد پیشین تحت درمان در سراسر جهان را تشکیل میدهد.[10] در سطح جهانی، بیشتر موارد MDR-TB در آمریکای جنوبی، جنوب آفریقا، هند، چین و اتحاد جماهیر شوروی سابق رخ میدهد.[11]
درمان MDR-TB به درمان با داروهای خط دوم، معمولاً چهار یا چند داروی ضد سل برای حداقل مدت ۶ ماه نیاز دارد و اگر مقاومت به ریفامپین در سویه خاص سل در بیمار شناسایی شود، احتمالاً برای ۱۸–۲۴ ماه ادامه خواهد داشت. در شرایط ایدهآل، شانس درمان MDR-TB میتواند به ۷۰٪ نزدیک شود.