سرزمینهای اشغالشده توسط اسرائیل
مناطق اشغال شده در جریان جنگ شش روزه توسط اسرائیل / From Wikipedia, the free encyclopedia
سرزمینهای اشغال شده توسط اسرائیل، مناطقی هستند که اسرائیل در جریان جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ اشغال کرد. این لفظ امروزه به کرانه باختری، نوار غزه و بلندیهای جولان اطلاق میشود، ولی در گذشته در اشاره به مناطقی بیشتری از جمله شبهجزیره سینا و جنوب لبنان مورد استفاده قرار میگرفت. پیش از پیروزی اسرائیل در جنگ شش روزه، سرزمینهای فلسطینی بین مصر و اردن تقسیم شده بود یعنی نوار غزه در اشغال مصر، کرانه باختری در اشغال اردن، شبهجزیره سینا تحت حاکمیت مصر و بلندیهای جولان در حاکمیت سوریه قرار داشتند. واژهٔ مناطق اشغالی اولین بار در قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت، پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ به کار رفت، که خواهان استقرار یک صلح پایدار و منصفانه در خاورمیانه از طریق اعمال عقبنشینی قوای مسلح اسرائیلی از مناطق اشغالی در نبردهای اخیر و خاتمه همه ادعاها یا حالتهای تجاوز و احترام به حق همه کشورهای منطقه برای زندگی در مرزهای به رسمیت شناخته شده بود.[1]
دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ),[2]مجمع عمومی سازمان ملل متحد[3] و شورای امنیت سازمان ملل متحد همگی اسرائیل را برای این مناطق یک قدرت اشغالگر محسوب میکنند.[4] ریچارد ای. فالک گزارشگر ویژه سازمان ملل «اشغالگری اسرائیل» را بی حرمتی به قوانین بینالمللی خوانده است.[5] دادگاه عالی اسرائیل حکم کرده که اسرائیل کرانه باختری را «تحت اشغال نظامی دارد».[6] بنا بر گزارش ساسون، دیوان عالی اسرائیل با ترکیبی از قضات مختلف، مکرراً به مدت بیش از چهار دهه اظهار داشته که قوانین بینالمللی به حضور اسرائیل در کرانه باختری اعمال میشود.[7] به هر روی، کابینههای پیاپی اسرائیل از لفظ «مناطق مورد مناقشه» برای کرانه غربی استفاده کردهاند،[8][9] و اسرائیل بهطور مشابه اصرار میورزد که کرانه باختری منطقه مورد مناقشه است،[10][11][12] شورای امنیت سازمان ملل متحد[13] اتحادیه اروپا،[14] بیتالمقدس را بخشی از کرانه غربی میدانند، موضوعی که اسرائیل آن را انکار میکند.
پس از عقبنشینی یکجانبه نیروهای دفاعی اسرائیل از شبهجزیره سینا در ۱۹۸۲، به عنوان بخشی از معاهده صلح اسرائیل و مصر، این منطقه دیگر منطقه اشغالی شناخته نشد. اسرائیل بهطور یکجانبه در سپتامبر ۲۰۰۵ از نوار غزه عقبنشینی و اظهار داشت که دیگر این منطقه را اشغال نکرده است اما اسرائیل تا سال ۲۰۰۹ به گزارش سازمان عفو بینالملل کنترل حریم هوایی غزه، آب محلی، برق و ارتباطات آن را در دست داشته و خروج و ورود کالا و مردم به صورت هوایی یا دریایی از غزه و مرز آن با مصر را کنترل میکند. همچنین حملههای کنترل شده در غزه از جمله دستگیری مردان تحت تعقیب یا عملیاتهایی اصطلاحاً کشتارهای هدفگیریشده که در حملات هوایی حجم بالایی از غیرنظامیان نیز در آن گزارش شدند.[15] اسرائیل همچنان از سوی سازمان ملل، آمریکا، بریتانیا و بسیاری از سازمانهای حقوق بشری در نوار غزه نیروی اشغالگر شناخته میشود.[16][17] اسرائیل نیروی اشغالگر بودن در نوار غزه را رد میکند. ضمیمه شدن شرق اورشلیم در ۱۹۸۰[18] و بلندیهای جولان در ۱۹۸۱،[19] توسط هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است (قطعنامه ۴۹۷ سازمان ملل).[20]